برداشت روز– دکتر عطاء تفضلی، معاون خرید شرکت فولاد خوزستان، با ارائه آماری تکان‌دهنده اعلام کرد در نیمه نخست امسال حدود ۶.۶ میلیون تن کنسانتره سنگ آهن از کشور صادر شده است؛ صادراتی که به گفته او نه توسط تولیدکنندگان بزرگ، بلکه عمدتاً از طریق بازرگانانی انجام می‌شود که با استفاده از ارز تکلیفی ۷۰ هزار تومانی و بازگشت نیافتن آن به سامانه نیما، سودهای کلان به جیب می‌زنند و آینده زنجیره فولاد کشور را به خطر انداخته‌اند.
تفضلی در نشست خبری بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی متالورژی (متافو) با بیان اینکه صنعت فولاد هم‌اینک با «ناترازی زنجیره ارزش» مواجه است، تأکید کرد: بزرگ‌ترین تهدید حال حاضر صنعت، نه کمبود برق و گاز، بلکه برهم خوردن تعادل زنجیره به دلیل توسعه‌های بی‌ضابطه و صادرات بی‌رویه مواد اولیه استراتژیک است.
وی با استناد به آمار رسمی انجمن تولیدکنندگان فولاد و گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: تنها در شش ماه نخست ۱۴۰۴، حدود ۵ میلیون تن کنسانتره از بندر شهید رجایی و ۱.۵ میلیون تن از بندر امام خمینی (ره) صادر شده است. این در حالی است که قیمت داخلی کنسانتره برای فولادسازان بزرگ حدود ۶ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است، اما صادرکننده برای سودآوری باید حداقل ۹ هزار تومان بفروشد.
معاون فولاد خوزستان با طرح این پرسش کلیدی که «چگونه ممکن است کسی کالایی را که برایش ۹ هزار تومان تمام شده، به قیمت جهانی معادل ۶۳۰۰ تومان صادر کند؟»، پاسخ را در رانت ارزی جست‌وجو کرد و گفت: این حجم عظیم صادرات تنها با استفاده از کارت‌های بازرگانی (که بعضاً به نام افراد غیرحرفه‌ای است) و ارز ۷۰ هزار تومانی انجام می‌شود؛ ارزی که یا اصلاً به کشور بازنمی‌گردد یا به کالاهای دیگری تبدیل و با نرخ ۱۱۰ هزار تومان در بازار آزاد به فروش می‌رسد.
تفضلی همچنین از سیاست‌های دوگانه ثبت سفارش و سامانه تخصیص سهمیه ارزی به شدت انتقاد کرد و گفت: تولیدکننده برای یک ثبت سفارش ساده گاهی شش ماه در پیچ و خم استعلام سازمان‌ها و انجمن‌ها سرگردان است، اما بازرگان در مسیر مستقیم و سریع حرکت می‌کند. همین دوگانگی باعث شده حتی فولادسازان بزرگ برای تأمین قطعات و مواد اولیه مجبور شوند به بازرگان متوسل شوند.
وی با هشدار نسبت به تکرار سرنوشت سنگ آهن در کنسانتره اظهار داشت: اگر همین روند ادامه یابد، در کمتر از یک دهه مجبور خواهیم شد کنسانتره را با چند برابر قیمت امروز وارد کنیم؛ همان بلایی که سر گندله و آهن اسفنجی آمد.
معاون خرید فولاد خوزستان در پایان با تأکید بر اینکه ریشه همه ناترازی‌های برق، گاز، آب، زنجیره، نقدینگی و ارز به «ناترازی مدیریتی» برمی‌گردد، خواستار توقف فوری صادرات بی‌ضابطه کنسانتره، اصلاح سامانه تخصیص ارز و استفاده از خرد جمعی در تصمیم‌گیری‌های کلان صنعت شد و گفت: تصمیمات شتاب‌زده و بدون مطالعه، میلیاردها تومان از وقت و سرمایه ملی را هدر می‌دهد.
