به گزارش برداشت روز، امروزه با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی‌ها موضوع دسترسی به آب سالم به یک چالش تبدیل‌شده است. درواقع، مدیریت کیفیت آب برای مناطقی که با مشکل کمبود آب مواجه هستند، دشوار است، یکی از این مناطق شهرستان سنندج بوده است به‌طوری‌که چند سالی بود که مردم این دیار از طعم و بوی نامناسب آب شرب رنج می‌بردند و مشخص شد که عدم کنترل مناسب پساب‌های شهری، کشاورزی و صنعتی در حوضه بالادست سد، موجب ورود ته‌نشست و رسوب مواد مغذی در داخل سد شده تا حدی که بوی نامناسب آب، امکان استفاده از آن را برای تأمین نیازهای شهری غیرممکن ساخته بود. از این رو به دنبال افزایش اعتراضات و گلایه‌های مردم و پیگیری رسانه‌ها و برگزاری جلسات کارشناسی متعدد، سال ۱۳۹۴ مقرر شد برای جبران کم‌آبی ناشی از بارندگی و همچنین کمک به بهتر شدن کیفیت طعم و بوی آب شهر سنندج، بخشی از آب سد آزاد از طریق رودخانه چهل گزی به سد قشلاق (با ظرفیت ۲۲۴ میلیون مترمکعب منبع اصلی تامین کننده آب شرب سنندج در ۱۲ کیلومتری شمال شهر سنندج قراردارد و درسال ۱۳۵۸ به بهره برداری رسیده است) انتقال یابد اما این کار هم مشکل را برطرف نکرد. در نهایت با پیگیری‌های به عمل‌آمده طرح سامانه انتقال آب از سد آزاد به تصفیه‌خانه سنندج در دستور کار دولت و وزارت نیرو قرار گرفت و عملیات آغاز این پروژه ۱۵ بهمن سال ۱۳۹۹ کلید خورد.
سد آزاد در ۶۰ کیلومتری غرب سنندج مرکز استان کردستان قرار دارد و در سال ۱۳۹۰ آبگیری شد و حجم مخزن آن ۳۰۰ میلیون مترمکعب است و این سد ابتدا برای آبی کردن چهار هزار و ۳۰۰ هکتار باغات پایاب و مسیر پیش‌بینی‌شده بود اما خشکسالی و ضرورت تأمین آب شرب مناطق شرقی استان و پایین بودن کیفیت آب شرب سنندج، باعث شد وزارت نیرو به فکر تأمین آب این نقاط باشند.( با توجه به اسناد موجود و تخصیص اعلام‌شده از سوی وزارت نیرو، تمامی اهداف سد آزاد برای استان کردستان تعریف‌شده؛ که این اهداف شامل تأمین آب کشاورزی باغات پایین‌دست، تأمین آب شرب شهر سنندج به‌وسیله انتقال مستقیم به تصفیه‌خانه این شهرستان و از طریق انتقال به سد میان راهی قوچم، تأمین آب شرب شهرستان‌های قروه، دهگلان و روستاهای تابعه، تأمین آب صنعت بخشی از زنجیره فولاد است و کل آب تخصیص‌یافته در حوزه‌های شرب، صنعت و کشاورزی در استان کردستان مصرف می‌شود.)
اگرچه پروژه طرح سامانه انتقال آب از سد آزاد به تصفیه‌خانه سنندج با پیشرفت چندانی در سال ۹۹ همراه نبود اما ۱۰ آذرماه سال گذشته سامانه انتقال آب سد آزاد به تصفیه‌خانه سنندج با حضور رئیس‌جمهور به بهره‌برداری رسید و مشکل طعم و بوی نامطلوب آب شرب سنندج برای همیشه برطرف شد.
انتقال ۱۶۰ میلیون مترمکعب آب به شرق استان و آبرسانی به شهرستان‌های سنندج، دهگلان، قروه و دزج (واقع در مرز کردستان و همدان) از اهداف این سامانه است.
در راستای سامانه انتقال آب سد آزاد به سنندج، قطعه اول سامانه (خط لوله‌ای به طول ۲۴ کیلومتر با قطر ۲ متر) برای طرح‌های توسعه باغات و انتقال آب به شهرهای شرقی استان صورت گرفت. برای اینکه آب این سد وارد حوضه آبریز قشلاق شود، تونلی ۴.۲ کیلومتری تعبیه شد. در ادامه و بعدازاین تونل و قبل از ایستگاه میانی، خط لوله فلزی ۲۸ کیلومتری تا تصفیه‌خانه سنندج اجرا شد. از این ۲۸ کیلومتر، ۱۳ کیلومتر آن لوله با قطر ۱۴۰۰ و باقی آن‌هم با لوله ۱۲۰۰ کارشده است.
پروژه تونل انتهایی سامانه انتقال آب از سد آزاد، شامل ۱۱ کیلومتر تونل مکانیزه و سازه‌های ورودی و خروجی است. حفاری این تونل با یک دستگاه TBM از نوع EPB که از شرکت «هرنکنشت» تأمین شد، توسط شرکت فراب صورت گرفته و طراحی پروژه نیز در معاونت مهندسی فراب انجام‌شده است.
عبور مسیر خط انتقال از مناطق سخت گذر و در مسیرهای با وضعیت جغرافیایی سخت و ترانشه‌هایی به ارتفاع ۲۰ متر موجب تعریض جاده‌های روستایی و بهره‌مندی این روستاها از خدمات زیربنایی نیز شده است.
۱۶ اردیبهشت امسال بعد از حدود ۶ ماه، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران اعلام کرد قصد دارد برای پایداری آب شرب سنندج و جلوگیری از ایجاد اختلال در آینده، ظرفیت الکتروپمپ‌ها را طی ۱۶ روز افزایش دهد. قرار شد در این مدت، آبی که از سد آزاد به تصفیه‌خانه سنندج انتقال می‌یافت، قطع و از آب مخزن سد قشلاق استفاده شود.
حسین راهنورد معاون اجرایی سد و نیروگاه آزاد سنندج گفت که از خرداد سال گذشته تاکنون ۵۳ میلیون مترمکعب آب از سد آزاد به سد قشلاق و تصفیه‌خانه سنندج انتقال‌یافته است و برای اینکه دچار مشکل نشویم، تصمیم گرفتیم در بازه زمانی مشخص، چهار الکتروپمپ جایگزین الکتروپمپ‌های فعلی شود.
او ادامه داد: در حال حاضر در اوج مصرف، ۲.۳ مترمکعب آب در ثانیه از خط لوله سامانه، انتقال می‌یابد که به‌واسطه نیاز هزار و ۵۰۰ هکتار از باغات پایاب، باید به ۲.۸ مترمکعب در ثانیه برسد.
معاون اجرایی سد و نیروگاه آزاد سنندج با اشاره به اینکه برای تأمین آب شرب سنندج و باغات پایاب، هشت مترمکعب در ثانیه آب باید انتقال یابد، افزود: برنامه‌ریزی کردیم چهار الکتروپمپ جدید با ظرفیت ۲ هزار لیتر در ثانیه جایگزین چهار الکتروپمپ با ظرفیت ۸۰۰ لیتر در ثانیه شود.
استاندار کردستان هم در بازدید از ایستگاه پمپاژ آب سد آزاد گفت: کار ارتقا این ایستگاه با ۹۰ میلیارد تومان هزینه انجام شد و آب این سد تا ۲۴ ساعت آینده وارد تصفیه‌خانه سنندج می‌شود.
اسماعیل زارعی کوشا بابیان اینکه ارتقا این ایستگاه پمپاژ در مدت‌زمان ۱۳ روزبه بهره‌برداری رسید، اظهار کرد: بعد از افتتاح کلان پروژه آبرسانی به تصفیه‌خانه سنندج از محل سد آزاد، با توجه به افزایش مصرف و نیاز مردم، ارتقا ایستگاه پمپاژ سد آزاد در دستور کار قرار گرفت.
طرح سامانه انتقال آب سد آزاد به تصفیه‌خانه سنندج ازجمله پروژه‌های بزرگ در حوزه آبرسانی شهری است؛ طرحی که برای ۲ سال تعریف‌شده بود در ۲۰ ماه تمام شد و از افتخارات عظیم است.
به گفته حجت‌الله محقق»، معاون اجرایی طرح انتقال آب، این طرح را می‌توان به‌عنوان یکی از مدرن‌ترین پروژه‌های آبرسانی کشور معرفی کرد چراکه ایستگاه کاهش فشار از ۳۰ اتمسفر به ۲ اتمسفر برای نخستین بار در ایران راه‌اندازی شده است. این اتفاق توسط یکسری شیر‌های سوزنی انجام می‌شود و فنّاوری این مدل از کاهش فشار توسط متخصصان داخلی از روی یک مدل ایتالیایی و طی یک فرایند پیچیده مهندسی معکوس، بدون اینکه نیاز به واردات چنین قطعاتی باشد، داخل کشور ساخته شد.
از ابتدای اجرای طرح تاکنون حدود ۹۰۰ هزار مترمکعب آب شرب باکیفیت به شبکه آب شهر سنندج تزریق‌شده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد با اجرایی شدن این پروژه کیفیت آب شرب این شهر تا ۸۰ درصد بهبود پیداکرده است؛ اتفاقی که مردم سال‌ها در انتظارش بودند. در این طرح رکورد طرح آبرسانی در کوتاه‌ترین زمان ممکن توسط نیرو‌های متخصص داخلی شکسته شد، این اتفاق در حالی رقم خورد که طرح در یک منطقه کوهستانی با ارتفاعات سخت گذر و طبیعتی خشن اجرایی شده است.
