مسئله انتقال آب در منطقه گرمسیری استان ایلام یکی از موضوعات مهم و از دغدغه های اساسی مسئولان و مردم این استان است.
سد مخزنی کنجانچم یه عنوان یکی از پروژه های مهم تامین آب این استان در این راستا بوده است. این پروژه از سال ۹۲ آغاز شده است و عملیات آبگیری سد کنجانچم روز پنجشنبه در مراسمی به صورت ویدئو کنفرانس به دستور حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری و جمعی از مسئولان کشوری و استانی مورد بهره برداری قرار گرفت. تکمیل آن می‌تواند آب کشاورزی و صنعت را در استان تأمین کند و این مهم تا چندین دهه آب منطقه را تأمین خواهد کرد.
پروژه سد مخزنی کنجانچم با تزریق اعتبار از صندوق توسعه ملی با دستور رهبر معظم انقلاب، پیشرفت خوبی داشته و برآورد می شود که قریب به ۴ هزار میلیارد تومان برای بهره‌برداری این پروژه نیاز است.
طرح بزرگ گرمسیری شامل ۴ قطعه بوده که سد کنجانچم یکی از قطعه های مهم آن به شمار می آید. این پروژه این قابلیت را دارد که ده‌ها هزار هکتار زمین را زیر کشت ببرد. ظرفیت این سد خاکی ۸۵ میلیون مترمکعب است و سطح آن ۴۴۵ هکتار بوده است. تاکنون ۱۰ میلیارد دلار برای این پروژه هزینه شده است.
«محمد حاج رسولی‌ها» معاون شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، در مراسم آغاز آبگیری سد شهدای کنجانچم که به صورت ویدئو کنفراس با حضور رئیس محترم جمهوری برگزار شد، اظهار کرد: سد شهدای کنجانچم یکی از سه طرح سامانه گرمسیری بوده که یکی از طرح های توسعه ای در حوزه آب و خاک در مناطق مرزی کشور است.وی با بیان اینکه ۳۱ سد در دولت تدبیر و امید افتتاح و آبگیری شده است، در سال گذشته سد گلال، کنگیر افتتاح و به بهره برداری رسیده است و با افتتاح این سدها تحول بزرگی در زمینه تامین آب شرب و کشاورزی استان ایجاد شده است.مشاور وزیر و معاون شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با بیان اینکه سد کنجانچم در ۲۲ کیلومتری شهرستان مهران یکی دیگر از بخش‌های مهم طرح عظیم گرمسیری آبگیری می‌شود، یادآور شد: سد خاکی کنجانچم با ارتفاع ۸۶ متر و طول تاج ۲/۶ کیلومتر پس از آبگیری کامل، مخزنی به حجم ۸۴ میلیون مترمکعب خواهد داشت.حاج رسولی ها گفت: بدنه سد کنجانچم با حجم خاکریزی ۴/۶ میلیون مترمکعب یکی از سازه‌هایی است که در بخش پایانی قطعه سوم طرح گرمسیری در دست‌ساخت است.وی گفت: این سد با هدف تأمین آب شرب و صنعت شهرستان مهران به میزان ۸ میلیون مترمکعب در سال،تأمین آب بخش‌هایی از شبکه آبیاری و زهکشی دشت‌های استان ایلام،ذخیره و تنظیم آب سامانه گرمسیری در استان ایلام و ایجاد تحول در بخش گردشگری منطقه با تشکیل شدن دریاچه سد ساخته می‌شود.مشاور وزیر و معاون شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران ادامه داد: بر این اساس با عنایت پروردگار و تلاش شبانه‌روزی خادمان این مرز و بوم، سد کنجانچم با سرمایه‌گذاری ۴۰۵ میلیارد تومانی و پیشرفت ۸۷ درصدی به مرحله آبگیری رسیده و امید داریم با تأمین بودجه موردنیاز، ضمن فراهم شدن امکان بهره‌برداری کامل از این پروژه، مردم عزیز این خطه از کشورمان از مزایا و مواهب طرح عظیم گرمسیری برخوردار شوند.وی ادامه داد: طرح عظیم گرمسیری به‌عنوان بزرگترین پروژه عمرانی بخش آب کشور با هدف اصلی انتقال آب حوضه سیروان به مناطق مرزی استان‌های ایلام و کرمانشاه در حال اجرا است.
آبگیری سد کنجانچم در توسعه کشاورزی ایلام تاثیر گذار است
استاندار ایلام نیز در این مراسم گفت: افتتاح این سد در توسعه صنعت کشاورزی این منطقه بسیار تاثیر گذار خواهد بود و نیز در پیشرفت این منطقه، اثر خواهد داشت.محمد نوذری؛ اظهار داشت: آبگیری این سد تاثیر شگرفی در توسعه این منطقه خواهد داشت.وی در ادامه اضافه کرد: سد کنجانچم از نوع خاکی با هسته رسی می‌‌باشد و ارتفاع آن به ۸۶ متر خواهد رسید.استاندار ایلام با اشاره به ارتفاع این سد که با تاج آن حدود ۲ هزار و ۶۰۰ متر خواهد رسید، ابراز کرد: افتتاح این سد در توسعه صنعت کشاورزی این منطقه بسیار تاثیر گذار خواهد بود.وی با اشاره به طرح سامانه گرمسیری در ایلام، گفت: حجم مخزن این سد ۸۵ میلیون متر مکعب است که بخش بزرگی از طرح سامانه گرمسیری استان را شامل می شود.نوذری در پایان تصریح کرد: این طرح وظیفه تنظیم کننده آب ناگهانی انتقالی را خواهد داشت که این افتتاح و آبگیری یک قدم بزرگ در اجرای طرح بزرگ سامانه گرمسیری در استان ایلام خواهد بود.
مشکلات کمبود آب برای مردم و کشاورزان
در حال حاضر با توجه به رشد جمعیت شهری، ساخت و ساز‌های بی رویه، مهاجرت پذیری، افزایش دما، تغییرات اقلیمی، کاهش نزولات جوی و شیوع ویروس کرونا و افزایش مصرف آب در این شرایط، شهر ایلام با کمبود حدود ۲۰۰ لیتر در ثانیه آب مواجه است. میزان کاهش بارش در
شهرهای شمالی استان ایلام بیشترین آمار را به خود اختصاص داده به‌طوری‌که نسبت‌به سال گذشته ۳۵ درصد و به نسبت بارش‌های درازمدت ۲۰ درصد کاهش بارندگی در این شهرها را شاهد بوده‌ایم.خشکسالی در سال جاری باعث مشکلات زیادی برای دامداران و عشایر استان نیز شده است. بیش از ۶۰ درصد مردم استان ایلام در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت هستند و کاهش بارندگی و خشکسالی تأثیرات بسیار بدی بر معیشت مردم استان دارد.در حالی که هنوز تابستان شروع نشده، اما جیره بندی آب در بعضی از مناطق استان آغاز شده است.از ۳۵۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی استان ایلام، بیش از ۲۰۰ هزار هکتار دیم است که در سال جاری با توجه کمبود بارش‌ها، دچار خسارت شدید شده‌اند و بر این اساس تامین منابع آب باید جدی تری در دستور کار قرار گیرد. در حال حاضر با توجه به خشکسالی‌های اخیر ۱۶۰ هزار هکتار از اراضی دیم و پنج هزار هکتار از اراضی باغی استان دچار خسارت جدی شده‌است. خسارت وارده به اراضی زراعی و باغی توسط خشکسالی‌های اخیر ۹۰۰ میلیارد تومان برآورد شده‌است.کارشناسان می گویند در سال جاری شاهد بحران‌های زیادی در استان ایلام خواهیم بود، چراکه زندگی مردم استان به دامداری و کشاورزی وابسته است. به گفته آنها دامداران و کشاورزان در صورت عدم دسترسی به علوفه با قیمت مناسب و متعادل، حتماً از برگ درختان بلوط برای تغذیه دام استفاده می‌کنند، این مسئله باعث تخریب جدی جنگل‌های استان خواهد شد.تعدادی از دامداران احتمالاً در این شرایط خشکسالی دام‌ها را با قیمت ارزان خواهند فروخت که ضمن از دست دادن شغل خود، قاچاق دام به کشورهای همسایه بیشتر می‌شود. همچنین در این استان دو میلیون و ۴۰۰ هزار رأس دام سبک و سنگین وجود دارد که محل امرار معاش خانواده‌های زیادی در استان است.کاهش میزان بارش در سال گذشته و بروز خشکسالی در استان ایلام باعث شده تا مردم این استان نگران تأمین آب آشامیدنی و کشاورزی خود در بهار و تابستان باشند که با بهره برداری از سد کنجانچم مقداری از نگرانی مردم ایلام کاسته شد.
