به گزارش برداشت روز، اداره حساب‌های اقتصادی بانک مرکزی به منظور تبیین ساختار و ساز وکارهای بخش واقعی اقتصاد ایران بر مبنای نظام استاندارد حساب‌های ملی، گزارش «جداول داده ـ ستانده اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۵» را منتشرکرد.
جداول آماری تهیه شده در این گزارش، به عنوان یکی از ابزارهای قوی برای انجام تحلیل¬های مختلف اقتصادی، سیاست¬گذاران و برنامه‌ریزان را قادر می سازد تا آثار برنامه ها و سیاست های اقتصادی را قبل و بعد از اجرای برنامه ارزیابی کرده و ابعاد مختلف آن را بررسی کنند.
جداول «داده ـ ستانده» چارچوبی را ایجاد می کنند که بر مبنای آن می توان به تولید ناخالص داخلی از سه روش مختلف تولید، هزینه و درآمد ملی به طور هم زمان دست یافت. به عبارت دیگر این جداول از یک سو تصویری واضح از عرضه کل کالاها و خدمات تولید شده و یا وارد شده به داخل کشور و از سوی دیگر تقاضای کل کالاها و خدمات واسطه ای و نهایی ارایه می کنند. جدول «داده ـ ستانده» اقتصادی در اصل یک تکنیک آماری قوی و موثر است که در قالب آن تحلیل اقتصادی متکی بر تئوری تعادل عمومی، مطرح می‌شود.
تهیه جداول «داده ـ ستانده» به دو روش آماری و نیمه آماری (به‌هنگام شده) انجام می‌شود. منظور از جداول آماری، جداولی است که اطلاعات مندرج در آن مبتنی بر ارقام ثبتی، سرشماری ها، طرح‌های آماری و یا صورت های مالی است، امّا در جداول نیمه آماری (به‌هنگام شده)، بخشی از اطلاعات جداول «داده ـ ستانده» بر اساس روش های تکنیکی و استفاده از ضرایب و اطلاعات جداول آماری سال پایه تهیه می¬شود. بانک مرکزی به‌منظور تأمین نیازهای آماری جامعه در سطوح کارشناسی و برنامه‌ریزی‌های کلان اقتصادی از بدو تأسیس تاکنون اقدام به تهیه و ارائه جداول داده ـ ستانده آماری برای سال‌های ۱۳۴۸، ۱۳۵۳، ۱۳۶۷، ۱۳۷۸، ۱۳۸۳ و ۱۳۹۵ کرده است. همچنین جداول داده ـ ستانده نیمه آماری (به‌هنگام شده) سال‌های ۱۳۷۲ و ۱۳۸۹ نیز توسط این بانک ارائه شده‌اند. لازم به توضیح است که جهت تهیه جداول داده ـ ستانده سال ۱۳۹۵ از رویکرد موجود در نظام حساب‌های ملی ۲۰۰۸ و سایر منابع معتبر و مرجع استفاده شده است.
به طور کلی جداول داده ـ ستانده سال ۱۳۹۵ دارای ویژگی‌های جدید و برجسته زیر است:
۱- پوشش هم‌زمان جداول داده ـ ستانده به قیمت‌های جاری و ثابت سال پایه ۱۳۹۵
۲- تهیه و تدوین جداول بر مبنای آخرین نسخه استاندارد بین المللی نظام حساب‌های ملی ۲۰۰۸
۳- تهیه و تدوین جداول بر مبنای آخرین نسخه استاندارد جداول داده ـ ستانده سازمان ملل متحد ۲۰۱۸
۴- تهیه و تنظیم بر مبنای نظام طبقه‌بندی استاندارد رشته فعالیت‌های اقتصادی ISIC (نسخه چهارم)
۵- تهیه و تنظیم بر مبنای نظام طبقه‌بندی استاندارد محوری محصولاتCPC (نسخه دوم)
۶- توسعه و تکمیل مرزهای حساب تولید و حساب سرمایه بر مبنای نظام حساب‌های ملی ۲۰۰۸
۷- افزایش رشته فعالیت‌های اقتصادی به ۸۹ قلم بر اساس نظام استاندارد ISIC (نسخه چهارم)
۸- افزایش تعداد کالاها و خدمات به ۱۳۰ قلم بر اساس نظام استاندارد CPC (نسخه دوم)
۹- تهیه و تدوین جدول واردات واسطه‌ای اقتصاد ایران به شکل تفصیلی
لازم به ذکر است که هم‌زمان با تهیه مجموعه سری زمانی ارقام حساب‌های ملی بر مبنای سال پایه (۱۰۰=۱۳۹۵)؛ تهیه و تدوین جداول داده ـ ستانده سال ۱۳۹۵ نیز از سال ۱۳۹۶ در دستور کار اداره حساب‌های اقتصادی بانک مرکزی قرار گرفت. فرآیند تهیه و تدوین جداول فوق شامل برآورد جدول مصرف به قیمت‌های خریداران، جدول مصرف به قیمت‌های پایه، جدول عرضه به قیمت‌های پایه، جدول حاشیه‌های بازرگانی و حمل و نقل، جدول خالص مالیات، جدول واردات واسطه‌ای، جدول داده ـ ستانده به قیمت‌های پایه، ماتریس ضرایب داده مستقیم، معکوس ماتریس لئونتیف، ماتریس ضرایب ستانده مستقیم، معکوس ماتریس گُش و جدول ضرایب پیوندهای پیشین و پسین اقتصاد ایران بوده است. جداول داده ـ ستانده سال ۱۳۹۵ بانک مرکزی آخرین جداول داده ـ ستانده آماری کشور است که به صورت تفصیلی و بر مبنای آخرین طبقه‌بندی‌ها و دستورالعمل‌های بین‌المللی تهیه شده است. اگرچه در جداول داده ـ ستانده اقتصادی، اطلاعات جامع و مفصلی با توجه به سطح تفصیل ارقام در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد اما باید توجه داشت که کیفیت و کمیت داده‌های اخذ شده از منابع آماری، نقش مؤثری در تعیین ابعاد جداول داده ـ ستانده ایفا می‌نمایند. لذا با توجه به امکانات و بضاعت آماری کشور که در زمینه دریافت و به‌کارگیری آمارهای پایه وجود داشته است، جداول تفصیلی داده ـ ستانده سال ۱۳۹۵ بر حسب ۸۹ فعالیت و ۱۳۰ محصول مورد بررسی و محاسبه قرار گرفته است.
در پایان خاطر نشان می‌سازد، علاقه‌مندان برای مطالعه جداول و متن کامل گزارش جداول داده ـ ستانده اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۵ می‌توانند از طریق پایگاه اطلاع رسانی این بانک به نشانی www.cbi.ir به بخش آمار‌ها و داده‌ها، حساب‌های ملی ایران، جداول داده ـ ستانده مراجعه کنند.
همچنین متقاضیان می‌توانند جهت دسترسی سریع به پیوندهای زیر مراجعه کنند:
• جداول نهایی داده ـ ستانده اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۵
• گزارش کامل داده ـ ستانده اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۵
منبع: روابط عمومی بانک مرکزی
