به گزارش برداشت روز، مهندس وجیهالله جعفری، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و سرپرست سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، در آیین برنامه هفته پژوهش و فناوری که در پژوهشکده علوم زمین برگزار شد، با حضور در این مراسم به ایراد سخنرانی پرداخت.
به گزارش روابط عمومی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور، مهندس جعفری در این مراسم با تأکید بر جایگاه راهبردی پژوهش و فناوری اظهار داشت: بحث پژوهش و فناوری، حرف اول و آخر را میزند. در حوزه اکتشاف و علوم زمین، اگر از پژوهش عقب بمانیم، در تمامی ابعاد دچار خسران خواهیم شد.
وی با اشاره به وجود مراکز پژوهشی متعدد در مجموعههای وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: تمامی مراکز وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت دارای مراکز پژوهشی مختلفی هستند، اما به دلیل عدم هماهنگی، خروجی مورد انتظار حاصل نشده است. شاید پژوهشکده علوم زمین یکی از معدود مجموعههایی باشد که بهصورت عملیاتی وارد حوزه پژوهش شده است.
سرپرست سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به تولید داده در سالهای گذشته تصریح کرد: در بخش تولید داده، شاید عملکرد قابل قبولی داشتهایم، اما یکی از مهمترین ضعفها، تجمیع دادهها و در نهایت تفسیر آنها بوده است.
وی ادامه داد: بیشترین استفاده از پایگاه ملی دادههای علوم زمین در سالهای گذشته توسط خود سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور صورت گرفته، در حالی که باید ارتباط بیندستگاهی حول محور این پایگاه ملی بیش از گذشته تقویت شود. اکنون که هوش مصنوعی وارد حوزه علوم زمین شده است، ضروری است تمامی دادهها پس از جمعآوری، تحلیل شده و بهصورت عملیاتی مورد استفاده قرار گیرند.
جعفری با بیان اینکه رویکرد سازمان، نوسازی چرخه پژوهش و فناوری است، گفت: به هر حال ما به دنبال این هستیم که در حوزه اکتشاف، زمینشناسی و چرخههای بعدی، پژوهش و فناوری رنگوبوی جدیدی بگیرد و حلقه اتصال میان بخشهای مختلف این چرخه بهخوبی برقرار شود.
وی همچنین به ضعف سازوکار ارتباطی میان دانشگاه و صنعت اشاره کرد و افزود: کارشناسان از دانشگاه تا صنعت باید بتوانند مشکلات این حلقه را شناسایی کنند. بهعنوان مثال، خروجی دانشگاهها اغلب در کتابخانه دانشگاهها باقی میماند و به چرخه اجرا و تصمیمسازی راه پیدا نمیکند.
تأکید بر نقش راهبردی سازمان زمینشناسی در تصمیمسازی ملی
در ادامه این نشست، راضیه لک، رئیس پژوهشکده علوم زمین، نیز به ایراد سخنرانی پرداخت. وی با تأکید بر لزوم گذار از «نقشهمحوری» به «تصمیممحوری» در حوزه زمینشناسی و حکمرانی سرزمین، تصریح کرد: آینده سازمان زمینشناسی نه در افزایش تعداد نقشهها، بلکه در ارتقای کیفیت طراحی و نقشآفرینی مؤثر در فرآیند تصمیمسازی ملی تعریف میشود.
لک با اشاره به تجربه کشورهای توسعهیافته، سازمان زمینشناسی را بازوی علمی و تصمیمساز دولت دانست و کیفیت طراحی را معیار موفقیت پژوهشها عنوان کرد. به گفته وی، اکتشاف و مدیریت مخاطرات طبیعی، دو بال اصلی تصمیمسازی سرزمینی هستند و نقشه زمانی ارزشمند است که بتواند تصمیمات کلان را تحت تأثیر قرار دهد.
وی افزود: نقشهها نباید صرفاً محصول نهایی باشند، بلکه باید به ابزاری برای پاسخ به پرسشهای تصمیمگیران تبدیل شوند. هدف نهایی تولید داده و نقشه، افزایش کیفیت تصمیمات در سطح ملی و پشتیبانی مستقیم از سیاستگذاری است.
در بخش دیگری از این نشست، نقش سازمان زمینشناسی بهعنوان مرجع ملی تولید دانش زمین تشریح شد و پیوند پژوهش با سیاستگذاری بهعنوان مأموریت اصلی آینده این سازمان مورد تأکید قرار گرفت. بر اساس این رویکرد، سازمان زمینشناسی باید بیش از گذشته در خدمت حکمرانی علمی، توسعه پایدار و کاهش ریسکهای سرزمینی کشور قرار گیرد.
ارائه دستاوردهای علمی و فناوریهای نوین در علوم زمین
در ادامه این جلسه، هاشم باقری، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، درباره کاربرد هوش مصنوعی در تهیه نقشههای زمینشناسی و تحول زمینشناسی دیجیتال سخنرانی کرد.
همچنین مرتضی طالبیان، افشین اکبرپور، حمایت جمالی و محمودرضا مجیدیفر، از اعضای هیئت علمی پژوهشکده علوم زمین، با ارائه سخنرانیهایی به موضوعاتی همچون، اهمیت تلفیق دادههای علوم زمین و کاربرد آن در تدوین آییننامهها و ایمنی سازهها در برابر زمینلرزه، کاربرد کدنویسی پایتون در تجزیه و تحلیل دادههای ژئوشیمیایی برگههای مقیاس ۱:۵۰٬۰۰۰ و استفاده از شیمی کانیها در اکتشاف سیستمهای پورفیری پرداختند.
در این مراسم، از محمدرضا قاسمی، عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم زمین، بهعنوان پژوهشگر برتر با بیش از ۸۰ مقاله ISI تقدیر به عمل آمد.
تقدیر از پیشکسوتان علم زمینشناسی
بخش پایانی مراسم به تقدیر از اعضای هیئت علمی بازنشسته پژوهشکده علوم زمین اختصاص داشت؛ پژوهشگرانی که سالها با عشق، علاقه و تعهد علمی، پیوندی ماندگار میان دانش زمینشناسی، پژوهش و توسعه کشور برقرار کردهاند و نقش ارزشمندی در تربیت نسلهای آینده متخصصان علوم زمین ایفا کردهاند. در این جلسه از زحمات منیره خیرخواه، عضو تازه بازنشسته هیات علمی این پژوهشکده قدردانی شد.
