این رویداد که روز ۱۸ آذر در محل شرکت برگزار شد، فرصتی برای بررسی چالشهای اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی پروژههای آبی فراهم آورد و بر لزوم همکاریهای علمی برای توسعه پایدار تمرکز داشت.
علی اکبری صابری، مدیر روابط عمومی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران، در افتتاحیه این مراسم ضمن خوشامدگویی به حاضران، بر ضرورت توجه همزمان به جنبههای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی در اجرای پروژههای عمرانی تأکید ورزید. وی از تدوین تاریخ شفاهی صنعت آب و برقآبی کشور خبر داد که با مشارکت بیش از ۵۰ نفر از وزرا، معاونان و مدیران ارشد طی ۳۶ سال گذشته انجام شده است. صابری با اشاره به دستاوردهای شرکت، خاطرنشان کرد: «نیروگاههای برقآبی با تولید حدود ۱۵ درصد از برق کشور، نقش محوری در پایداری شبکه برق، رفع تنش آبی و کنترل سیلابها ایفا کردهاند.»
وی همچنین به آمارهای کلیدی اشاره کرد: احداث نزدیک به ۹ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی برقآبی، اجرای ۴۵۰۰ مگاوات پروژه در حال ساخت و مطالعه ۱۵۰۰ مگاوات دیگر. صابری از صرفهجویی ۲۳ تا ۲۴ میلیارد دلاری در مصرف سوختهای فسیلی، توسعه کشاورزی در مناطق غربی کشور از طریق طرح گرمسیری و جلوگیری از فجایع سیلاب در سال ۱۳۹۸ به عنوان نمونههایی از دستاوردها نام برد. شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران در ۲۵ استان فعال است و سهم عمدهای (۷۳ درصد احداثشده، ۹۵ درصد در حال اجرا و ۹۰ درصد در مرحله مطالعه) در پروژههای سد و نیروگاه برقآبی کشور دارد. صابری همچنین از تولید تجمعی بیش از ۲۱۳ هزار گیگاواتساعت انرژی پاک و نقش شرکت در پروژههای بینالمللی مانند راه دوشنبه-خجند در تاجیکستان سخن گفت.
در ادامه، محمدرضا شعبانزاده، مدیرکل دفتر آموزش، تحقیقات و نوآوری وزارت نیرو، بر ضرورت اتصال پژوهش به فناوری و ثروتآفرینی تأکید کرد. وی با استناد به شاخص پیچیدگی اقتصادی، هشدار داد که رتبه ایران در پژوهش (۳۶) قابل قبول است، اما در تبدیل به فناوری (۴۸) و تجاریسازی (۶۷) روند نزولی دارد. شعبانزاده زیستبوم نوآوری وزارت نیرو را توصیف کرد که شامل لایههای سیاستگذاری، پژوهش، توسعه فناوری، تأمین مالی و بازار میشود. وی از افتتاح پارک علم و فناوری نیرو در هفته آینده خبر داد و سیاستهای سهگانه وزارتخانه را تشریح کرد: توانمندسازی از طریق تقویت صندوق پژوهش و تعامل با دانشگاهها، کارآمدسازی با بهینهسازی فرآیندها و اثربخشیسازی با همراستایی پژوهش با نیازهای واقعی صنعت. وی پیشنهاد کرد شرکت آب و نیرو به عنوان سهامدار اصلی صندوق پژوهش وارد شود تا در فناوریهای آب چابکتر عمل کند.
دکتر صیادی، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، بر نقش راهبردی نیروگاههای برقآبی در امنیت انرژی تأکید کرد و آنها را پشتیبان ضروری برای انرژیهای تجدیدپذیر دانست. وی با اشاره به افزایش تقاضای برق ناشی از هوش مصنوعی (دو برابر شدن تا ۲۰۳۰)، مزایای زیستمحیطی مانند کاهش ۶۸۰ کیلوگرم دیاکسیدکربن به ازای هر مگاواتساعت و مزایای اقتصادی همچون صرفهجویی در سوخت و ایجاد اشتغال را برجسته کرد. صیادی به طرح مطالعاتی مشترک با شرکت آب و نیرو اشاره کرد و گفت: «نیروگاههای برقآبی به عنوان باتریهای سبز، پایداری شبکه را در برابر نوسانات خورشیدی و بادی تضمین میکنند.» وی روند جهانی هیبریدسازی نیروگاهها را توصیف کرد و پیشبینی کرد نقش این نیروگاهها در دهه آینده پررنگتر شود.
شریعت رضوی، جانشین معاون امور بهرهبرداری شرکت آب و نیرو، بر نوآوری در طراحی و بهرهبرداری سیستمهای آبی تمرکز داشت. وی چالشهایی مانند لرزشهای شدید، شرایط شیمیایی و پارگی آببندها در سال ۱۳۹۹ را بررسی کرد و گفت: «با همکاری متخصصان و فناوریهای نوین، طراحیهای جدیدی برای شیرهای نیروگاهی در حال اجراست تا عملکرد سیستمها بهبود یابد.»
دکتر صفری، پژوهشگر مردمشناسی، سدسازی را کلیدی برای حفظ تنوع زیستی و توسعه گردشگری دانست. وی با اشاره به لقب «دایورسیتی» یونسکو برای ایران، گفت: «سدها زیستگاههای نادر مانند دریاچه گوسفند برای غازهای وحشی ایجاد میکنند و فرصتهای گردشگری ارزآور فراهم میآورند.» صفری بر مدیریت سیلابها در سال ۱۳۹۸ و ثبت دستاوردهای سدسازی تأکید کرد.
دکتر تهامیپور، استاد دانشگاه شهید بهشتی، بر مدیریت تقاضای آب به جای تمرکز بر عرضه تأکید کرد. وی تناقض قیمتگذاری آب (۸۰ دلار برای آب معدنی در برابر ۲-۳ سنت برای آب شهری) را انتقاد کرد و گفت: «کمآبی اقتصادی بیش از فیزیکی است.» وی از شناسایی ۱۵ نقشه راه جهانی، ۵۵ محور مطالعاتی و ۱۵۰ پروژه پیشنهادی برای بهبود اقتصاد آب خبر داد.
در پایان، دکتر شوریان، استاد دانشگاه شهید بهشتی، کاربرد هوش مصنوعی در منابع آب را بررسی کرد. وی مدلهای دیتابیس، بهینهسازی و پردازش زبان طبیعی را برای پیشبینی بارش، مدیریت تقاضا و کنترل دریچهها مفید دانست و گفت: «تا ۲۰۳۰، هوش مصنوعی طراحی سازههای آبی را متحول خواهد کرد، اما نیاز به دادههای باکیفیت و نظارت انسانی دارد.»
این مراسم با قدردانی از خبرنگاران و تأکید بر ادامه همکاریهای علمی به پایان رسید و نشاندهنده تعهد صنعت آب و نیروی ایران به توسعه دانشبنیان و پایدار است.
