به گزارش برداشت روز، حسین مهویدی مدیرعامل مرکز گسترش فناوری اطلاعات (مگفا)، در نشست خبری روز سه شنبه ۱۱ شهریور ۱۴۰۴ در جمع خبرنگاران به معرفی و تشریح عملکرد این مرکز پرداخت و گفت: مرکز گسترش فناوری اطلاعات (مگفا) صددرصد زیرمجموعه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) به شمار می‌رود، تنها نهاد تخصصی در حوزه فناوری اطلاعات وزارت صنعت، معدن و تجارت است. از یک سو، وابستگی به ایدرو ما را در زمره شرکت‌های دولتی قرار می‌دهد، اما از سوی دیگر، با ماهیت درآمد-هزینه‌ای خود، فاقد ردیف بودجه دولتی هستیم. با حدود ۳۵۰ پرسنل متخصص و ده شرکت وابسته که در آن‌ها بین ۲۰ تا ۴۹ درصد سهام داریم، این مشارکت‌ها عمدتاً در دهه‌های گذشته با هدف سرمایه‌گذاری مشترک با بخش خصوصی شکل گرفته‌اند.
حسین مهویدی ادامه داد: سخن را از خطوط اصلی کسب‌وکار مگفا آغاز کنیم، تا به تدریج به نحوه تعامل ما با شرکت‌های دانش‌بنیان و اکوسیستم فناوری اطلاعات و ارتباطات برسیم – اکوسیستمی که بیش از پیش اهمیت یافته و گسترش یافته است. مگفا چندین محور کلیدی کسب‌وکار دارد، اما شاید برجسته‌ترین آن، حوزه سامانه‌های دولت الکترونیک باشد. وزارت صنعت، معدن و تجارت بیش از ۴۰ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را در بر می‌گیرد و با صدها هزار واحد تولیدی، صنفی و بیش از سه‌و‌نیم میلیون اصناف خدماتی، تعمیراتی و تولیدی، مخاطبانی گسترده دارد. در واقع، کل جامعه به نوعی با این وزارتخانه در تعامل است. اهمیت پاسخگویی به این ذی‌نفعان عظیم، ما را بر آن داشته تا از ابتدای تأسیس، با هدایت ایدرو، به یاری وزارت صمت بشتابیم.
سامانه‌هایی همچون نماد اعتماد الکترونیکی، توان ایران، اعتبارسنجی و رتبه‌بندی بازرگانان، تاپ و چندین سامانه دیگر، از ابتدا توسط مگفا توسعه و پشتیبانی شده‌اند. اخیراً سامانه‌های جدیدی همچون نوسازی و اسقاط خودروهای فرسوده – که نقش کلیدی در نوسازی ناوگان حمل‌ونقل دارد – و سامانه یکپارچه خودروهای وارداتی (بر اساس مصوبه کمیته خودرو) به ما سپرده شده است. همچنین، مرکز تماس سامانه جامع تجارت، که تعامل میان وزارت صمت و سایر وزارتخانه‌ها را تسهیل می‌کند و برای بیش از ۵۰ هزار بازرگان کشور حیاتی است، توسط مگفا مدیریت می‌شود. ما از سال ۱۴۰۱ در این سامانه درگیر بوده‌ایم و وظایف محوله را با دقت اجرا کرده‌ایم.
وی افزود: دومین محور، امنیت سامانه‌ها و سازمان‌هاست – موضوعی که اهمیتش گاه از توسعه و پشتیبانی نیز فراتر می‌رود. مگفا نه تنها سامانه‌های توسعه‌یافته توسط خود را، بلکه برخی سامانه‌های دیگر را نیز از نظر امنیت پشتیبانی می‌کند. در مرکز داده واقع در ساختمان شماره سه وزارت صمت (خیابان نادری)، نیروهای ما به صورت شبانه‌روزی حضور دارند و با همکاری نزدیک مرکز فناوری اطلاعات وزارتخانه (به مدیریت دکتر جدی ثانی)، امنیت را تأمین می‌کنند. اخیراً مرکز SOC (مرکز عملیات امنیت) را راه‌اندازی کرده‌ایم تا پایش سایبری برای سازمان‌ها، نهادها و شرکت‌های وابسته به وزارت صمت و ایدرو فراهم آید. شرکت‌هایی که فعالیت اصلی‌شان فناوری اطلاعات نیست، نیازی به سرمایه‌گذاری سنگین در امنیت ندارند؛ ما به عنوان متخصص این حوزه، با گواهی افتا و تمامی گواهینامه‌های لازم، این مسئولیت را بر عهده گرفته‌ایم. استقبال خوبی شده و با حمایت ایدرو و مرکز فاوای وزارت صمت، امیدواریم خدمات را به نهادهای دولتی و حتی خصولتی گسترش دهیم.
مدیرعامل مرکز گسترش فناوری اطلاعات ادامه داد: از این دو محور که بگذریم، به هوشمندسازی می‌رسیم – مفهومی که در جامعه و به ویژه حوزه صنعت، معدن و تجارت، وجود دارد. زیرساخت‌های عظیم صنعتی و معدنی کشور، که هزاران میلیارد تومان هزینه برده‌اند، هنوز آنچنان که شایسته است، هوشمند نشده‌اند و هوش مصنوعی در آن‌ها رسوخ نکرده. مگفا مأموریت دارد این خلأ را پر کند: ابتدا با هوشمندسازی از طریق اینترنت اشیاء (IoT) داده‌ها را جمع‌آوری کند، سپس با الگوریتم‌های هوش مصنوعی، فرایندها را بهینه سازد. نتیجه؟ افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها، رقابت‌پذیری بیشتر و در نهایت، ارتقای سهم صنایع از GDP کشور.
این کار بدون تعامل با بخش خصوصی، به ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان، ممکن نیست. ما به جای رقابت با آن‌ها، حلقه مفقوده میان استارت‌آپ‌های کوچک و لوکوموتیوهای صنعتی بزرگ را پر می‌کنیم. در اکوسیستم دانش‌بنیان، از TRL ۱ تا ۳ (تبدیل ایده به علم) وضعیت عالی داریم – مقالات بین‌المللی و اختراعات گواه آنند. در TRL ۴ تا ۷ (تبدیل علم به فناوری) نیز پیشرفت‌هایی حاصل شده، اما در TRL ۷ به بعد (تجاری‌سازی)، با “دره مرگ فناوری” روبرو هستیم. فناوران پس از گذر از مراحل اولیه، برای سرمایه‌گذاری یا بازارسازی مشکل دارند؛ نمی‌توانند ضمانت‌نامه‌ها را تأمین کنند یا پایلوت اجرا نمایند.
اینجاست که مگفا وارد می‌شود: از میان ۳۰۰۰ شرکت دانش‌بنیان در حوزه ICT، شرکت‌های مناسب را شناسایی و غربالگری کرده‌ایم، وندورهای تخصصی در هوشمندسازی و هوش مصنوعی ایجاد نموده‌ایم و کنسرسیوم‌هایی تشکیل داده‌ایم. به عنوان لیدر کنسرسیوم، با صنایع بزرگ مذاکره می‌کنیم، ضمانت‌ها را ارائه می‌دهیم و پروژه‌ها را به دانش‌بنیان‌ها برون‌سپاری می‌کنیم. این مدل نه تنها رقابت نمی‌کند، بلکه بازارسازی می‌نماید.
وی برای مثال گفت: پروژه هوشمندسازی ۳۸ فرودگاه کشور را با شرکت فرودگاه‌ها اجرا کردیم: در فاز اول، پروتکل LoRa (به عنوان یکی از بهترین‌های IoT) را پیاده کردیم و بیش از هزار کنتور هوشمند آب و برق برای بهینه‌سازی مصرف نصب نمودیم. این پروژه از اواخر ۱۴۰۱ آغاز شد و اکنون به هشتمین فرودگاه رسیده است. مشابه آن را در شهرک‌های صنعتی پایلوت می‌کنیم. در این پروژه، از پنج شرکت دانش‌بنیان بهره بردیم که هر کدام در حلقه‌ای از زنجیره تخصص داشتند. ما اینتگریشن را انجام دادیم و کل سولوشن را تحویل دادیم.
در بخش معدن، پروژه‌ای در سنگ آهن مرکزی اجرا کردیم و زنجیره هوشمندسازی را با دانش‌بنیان‌ها پیش بردیم. در دامداری هوشمند، با شرکت اتکا، سیستم‌های شناسایی دام و اندازه‌گیری پارامترهای بدنی را توسعه دادیم – برای اولین بار در کشور، شناسنامه الکترونیکی دام‌ها را عملیاتی کردیم. همچنین، محصول “لورامک” (ماژول اصلی IoT بر پایه LoRa) را داخلی‌سازی کردیم؛ نمونه خارجی ۱۰ میلیون تومان است، اما ما با کمتر از ۳ میلیون تومان تولید کردیم و صرفه‌جویی ۷ میلیونی داشتیم. این محصول، همچون آجر در ساختمان IoT، اکنون در پروژه‌های انبوه استفاده می‌شود.
مهویدی در ادمه گفت: حوزه بعدی، مشاوره و تحول دیجیتال است: تدوین سند نقشه راه (ICT Master Plan) برای هوشمندسازی صنایع. با بانک‌ها و سازمان‌های بزرگ همکاری کرده‌ایم و این مسیر را گسترش می‌دهیم، زیرا اعتقاد داریم هر اقدامی باید با مطالعه آغاز شود.
در خدمات پیامدهی، با سرشماری ۳۰۰۰، بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده هستیم – چه از نظر گردش مالی و کیفیت (به گواهی پلیس فتا). نهادهای حاکمیتی به دلیل امنیت بالا، ما را انتخاب می‌کنند.
در نهایت، مگفا مجموعه‌ای جوان است: بیشتر پرسنل بین ۲۵ تا ۳۵ سال دارند، با انگیزه و تخصص بالا. ما به توسعه نیروی انسانی می‌پردازیم؛ بیش از ۳۰۰۰ متخصص در ۲۲ سال گذشته از مگفا گذشته‌اند و اکنون در کشور فعالند. در معادن و صنایع، سولوشن‌هایی بر پایه پردازش تصویر و هوش مصنوعی توسعه داده‌ایم که کاهش هزینه، مصرف انرژی و افزایش تولید را همزمان فراهم می‌کنند. این دستاوردها نیاز به ترویج دارند – در نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و نشست‌ها. ما نه تنها دانش‌بنیان‌ها را توانمند می‌سازیم، بلکه با تعریف پروژه‌های بزرگ، فناوری را به کف کارخانه می‌بریم. در هوش مصنوعی، اولویت ما کاربردهای عملی در صنعت است، نه فقط دستیاران مجازی؛ الگوریتم‌هایی که بهره‌وری را در شرایط واقعی ارتقا دهند. این مسیر را با امید به گسترش ادامه می‌دهیم.
