برداشت روز-پروژه خط جایگزین انتقال آب از مخزن زیاران به آبگیر بیلقان، به‌عنوان یکی از طرح‌های کلیدی برای تأمین پایدار آب شرب کلان‌شهرهای تهران و کرج، با سرعت چشمگیری در حال پیشرفت است. این پروژه که با حمایت قاطع دولت چهاردهم و وزارت نیرو در حال اجراست، به پیشرفت فیزیکی حدود67درصدی رسیده و نقطه عطفی در مدیریت منابع آبی این دو شهر محسوب می‌شود.
اهمیت راهبردی پروژه
پروژه زیاران به بیلقان نه‌تنها جایگزین خط قدیمی و فرسوده‌ای شده که دهه‌ها آب شرب تهران و کرج را تأمین می‌کرد، بلکه با طراحی نوین و ثقلی خود، پایداری و تاب‌آوری سامانه آبرسانی این مناطق را به‌طور قابل‌توجهی تقویت کرده است. این طرح با ظرفیت انتقال 5 مترمکعب آب در ثانیه (معادل 150 میلیون مترمکعب در سال) و قابلیت افزایش تا 6.5 مترمکعب در ثانیه (300 میلیون مترمکعب سالانه)، پاسخی به نیاز روبه‌رشد این کلان‌شهرها در برابر چالش‌های ناشی از خشکسالی و افزایش جمعیت است.
لازم به ذکر است: «این پروژه صرفاً یک طرح فنی نیست، بلکه نمادی از تلاش دولت برای توسعه متوازن و تأمین پایدار آب در کشور است، مشابه پروژه‌های موفق انتقال آب به زاهدان، سنندج و دریاچه ارومیه.»
ویژگی‌های فنی و نوآوری‌ها
این خط انتقال 62 کیلومتری با استفاده از لوله‌های فولادی به قطر 2000 میلی‌متر و به‌صورت کاملاً ثقلی طراحی شده است، که نه‌تنها نیاز به ایستگاه‌های پمپاژ و مصرف انرژی را حذف می‌کند، بلکه امکان تولید انرژی برق‌آبی را در نقطه انتهایی خط فراهم می‌آورد. این ویژگی، پروژه را به یک نمونه برجسته از مهندسی پایدار تبدیل کرده است.
بیش از 43,500 تن ورق فولادی در کارخانه‌های داخلی به لوله‌های عظیم تبدیل شده و پس از کنترل کیفی، به محل پروژه منتقل شده‌اند. رکورد نصب 682 متر لوله در یک روز و اجرای 11 کیلومتر خط لوله در یک ماه، از دستاوردهای برجسته این پروژه است که نشان‌دهنده توان مهندسی و اجرایی کشور است.
غلبه بر چالش‌ها
مسیر این خط انتقال به‌دلیل عبور از اراضی نظامی، باغی، شخصی و صنعتی با Nationwide، با پیچیدگی‌های حقوقی و اجرایی فراوانی همراه بوده است. هماهنگی گسترده با نهادهای مختلف و رفع معارضین، از جمله چالش‌های اصلی پروژه بوده که با حمایت استانداری‌های تهران و البرز و وزارت نیرو با موفقیت مدیریت شده است.
پروژه همچنین با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی طراحی شده و تلاش شده تا کمترین آسیب به طبیعت وارد شود. این تعهد به پایداری، همراه با استفاده از توان داخلی در تولید تجهیزات، نشان‌دهنده ظرفیت بالای کشور در اجرای پروژه‌های زیرساختی است.
شتاب در دولت چهاردهم
پیشرفت پروژه در دولت چهاردهم شتاب چشمگیری گرفته است. در حالی که این طرح تا پیش از این دولت تنها 27 درصد پیشرفت داشت، در 8 ماه اخیر به حدود 70 درصد رسیده است. فاز اول پروژه، که آب را به کرج می‌رساند، تا پایان مردادماه و فاز دوم، که تهران را تحت پوشش قرار می‌دهد، تا اواسط مهرماه تکمیل خواهد شد.
آینده‌ای روشن برای امنیت آبی
با وجود کاهش 33 درصدی ذخیره سد طالقان و 60 درصدی سد کرج نسبت به سال گذشته، این پروژه با بهره‌گیری از ظرفیت مازاد سد طالقان، راهکاری کلیدی برای کاهش فشار بر منابع آبی موجود ارائه می‌دهد. این طرح نه‌تنها به تأمین آب شرب پایدار کمک می‌کند، بلکه با طراحی بهینه و غیرمتمرکز، امکان مدیریت بهتر منابع آب را فراهم می‌سازد.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، در بازدید اخیر خود از این پروژه و سد کرج، با اشاره به کاهش 48 متری سطح آب سد طالقان، بر ضرورت صرفه‌جویی در مصرف آب تأکید کرد و از مردم خواست تا با کاهش مصرف، به عبور از این بحران کمک کنند.
پروژه زیاران به بیلقان، با تکیه بر توان داخلی و مدیریت هوشمندانه، گامی بلند در مسیر تأمین پایدار آب و تقویت امنیت آبی پایتخت و کرج است. این طرح نه‌تنها یک دستاورد فنی، بلکه نمادی از عزم ملی برای غلبه بر چالش‌های کم‌آبی و حرکت به‌سوی آینده‌ای پایدار است.
