نشست معرفی ویژگی‌ها و بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در نخستین صندوق پروژه نیروگاه خورشیدی کشور صندوق پروژه راهبرد انرژی فردا به همت گروه مالی فارابی، روز دوشنبه ۱۹ خرداد در ساختمان شرکت بورس با حضور جمعی از مدیران برجسته، فعالان بازار سرمایه و اصحاب رسانه برگزار شد.
آقای بابازاده، بنیان‌گذار و رئیس هیئت‌مدیره گروه مالی فارابی در ابتدای این مراسم طی سخنرانی گفت: حضار گرامی، دوستان ارجمند، همراهان گران‌قدر، عمری را به پای آرمانی والا نهاده‌ایم، آفرینش امید در دل این سرزمین. امروز، با قلبی سرشار از شادمانی و افتخار، در جمع پرشور شما گرد آمده‌ایم تا با هم، گامی بلند در مسیر پیشرفت و بالندگی ایران عزیز برداریم. گروه مالی فارابی، مفتخر است که در این لحظه تاریخی، نخستین صندوق پروژه در حوزه انرژی پاک را به شما هم‌میهنان فرهیخته معرفی کند.
از بدو تأسیس، گروه مالی فارابی همواره کوشیده است تا با نگاهی توسعه‌محور و پیشرو، در میان انبوه فرصت‌های مالی، به حوزه‌هایی اولویت بخشد که بنیادی‌ترین نیازهای جامعه را هدف قرار دهند. در دو سال گذشته، با افتخار، تمرکز خود را بر انرژی، این نیاز حیاتی و اضطراری میهن، معطوف داشته‌ایم. به گواه همه گان، انرژی پاک نه‌تنها ضرورتی برای امروز، بلکه سرمایه‌ای برای فردای این سرزمین است.
امروز، خرسندم که اعلام کنم همکارانم، با همدلی و همکاری ارزشمند نهادهای بالادستی، بستری فراهم آورده‌اند تا عموم مردم بتوانند در این حرکت بزرگ، یعنی توسعه انرژی پاک، مشارکت کنند. این افتخار دوچندان است، چراکه این سرمایه‌گذاری در خطه محروم اما پرافتخار سیستان و بلوچستان به انجام خواهد رسید. باشد که این گام، سرآغازی شیرین برای زدودن غبار محرومیت از چهره این دیار و دیگر نقاط کشورمان باشد.
این پروژه، به دلیل اولویت‌های اجتماعی و ملی ما ارزشمند است. این طرح، به‌لطف عواملی چون نیاز مبرم کشور، هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه، معافیت‌های مالیاتی، بهره‌وری بالای ناشی از شرایط اقلیمی منحصربه‌فرد، و تابش سخاوتمندانه آفتاب در این منطقه، چشم‌اندازی درخشان و سودآور برای سرمایه‌گذاران به ارمغان می‌آورد.
ما در گروه مالی فارابی، به قدر وسع خویش، متعهدیم که گره‌ای هرچند کوچک از مشکلات این سرزمین بگشاییم و راه را برای آینده‌ای روشن‌تر هموار کنیم. در این مسیر، به یاد می‌آوریم سخن آن اندیشمند فرزانه را که گفت: به جای نفرین بر تاریکی، شمعی بیفروزیم. بیایید با هم، شمع امید و پیشرفت را در این سرزمین روشن کنیم و آینده‌ای تابناک برای ایران عزیز بسازیم.
آقای دکتر گودرزی، مدیرعامل بورس تهران نیز در ادامه این مراسم طی سخنرانی گقت: حضار محترم، همراهان گرامی، امروز، در این جمع ارزشمند، مفتخریم که شاهد گامی نو در مسیر اعتلای میهن عزیزمان هستیم: راه‌اندازی نخستین صندوق پروژه انرژی‌های تجدیدپذیر. این لحظه، تجلی رسالت راستین نهادهای مالی در بازار سرمایه است؛ رسالتی که وظیفه ماست تا با تأمین مالی در بازار اولیه، نیازهای بنیادین ایران عزیز را برآورده سازیم.
بورس تهران، سال‌هاست که با عزمی راسخ، ایده تأمین مالی پروژه‌ها را پیش می‌برد. هرچند این مسیر با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده، اما به لطف پروردگار، بورس تهران همواره پیشگام نوآوری و بستری برای تحقق ایده‌های بزرگ بوده است. ما افتخار می‌کنیم که امروز، با همراهی گروه مالی فارابی، گامی بلند در راستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برمی‌داریم؛ حوزه‌ای که نه‌تنها بازدهی اقتصادی جذابی به همراه دارد، بلکه ضرورتی غیرقابل‌انکار برای آینده پایدار کشور است.
امروز، اجازه دهید ایده‌ای را با شما به اشتراک بگذارم؛ اندیشه‌ای که می‌تواند افق‌های نوینی در تأمین مالی پروژه‌های انرژی پاک بگشاید. بر اساس ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، بنگاه‌هایی که بیش از یک مگاوات برق مصرف می‌کنند، موظفند سالانه یک درصد از انرژی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند و این میزان تا سقف پنج درصد افزایش یابد. قانون‌گذار، با هوشمندی، راهکاری پیش‌بینی کرده است: اگر بنگاهی به هر دلیل نتواند خود مستقیماً در تولید انرژی پاک مشارکت کند، می‌تواند در این حوزه سرمایه‌گذاری نماید.
پیشنهاد من این است که بازار سرمایه، مطالبه‌ای روشن و مؤثر را مطرح کند: سرمایه‌گذاری این بنگاه‌ها در صندوق‌های پروژه یا شرکت‌های سهامی مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌عنوان بخشی از تعهدات ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان محاسبه شود. بسیاری از بنگاه‌ها، هرچند مصرف برق بالایی دارند، اما زیرساخت یا فضای لازم برای تولید مستقیم انرژی پاک را ندارند. اینجاست که صندوق‌های پروژه می‌توانند به‌عنوان گزینه‌ای جذاب و کارآمد، بستری برای مشارکت این واحدها فراهم آورند. این تحول، نه‌تنها به تسریع تأمین مالی پروژه‌های انرژی پاک کمک می‌کند، بلکه گامی بزرگ در راستای توسعه پایدار کشور خواهد بود.
بورس تهران، با افتخار و عزمی استوار، در کنار گروه مالی فارابی ایستاده است و از این صندوق پروژه با تمام توان حمایت خواهد کرد. امیدوارم این ابتکار، سرآغازی برای موفقیت‌های بزرگ‌تر باشد و شاهد ورود صندوق‌های جدید، با مقیاسی وسیع‌تر، برای رفع نیازهای انرژی کشور عزیزمان باشیم. بیایید با هم، آینده‌ای روشن و پایدار برای ایران عزیز رقم بزنیم.
آقای مددی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران نیز در این مراسم طی سخنرانی گفت: حضار گرامی، همراهان ارجمند، به همه شما که با شوق و اشتیاق به عرصه انرژی‌های تجدیدپذیر گام نهاده‌اید، خیرمقدم می‌گویم. امروز، در این لحظه فرخنده، شاهد تولد ابتکاری نو هستیم، راه‌اندازی صندوق پروژه انرژی‌های تجدیدپذیر. از این‌رو، به گروه مالی فارابی، بورس تهران، و همه عزیزانی که با عشق و تعهد به این حرکت بزرگ پیوسته‌اند، صمیمانه تبریک می‌گویم.
ایران عزیز ما، امروز بیش از هر زمان، از چالش کمبود انرژی برق رنج می‌برد. این ناترازی، نه‌تنها به صنعت و اقتصاد کشور آسیب رسانده، بلکه معضلات اجتماعی و سیاسی را نیز به دنبال داشته است. برای درک عمق این بحران، کافی است به آمار سال گذشته بنگریم: کسری ۱۷۰۰ مگاواتی برق، که برای جبران آن، نیاز به تولید ۲۵,۰۰۰ مگاوات برق بود. اما این تنها بخشی از ماجراست. ۸۵ درصد نیروگاه‌های حرارتی ما به گاز وابسته‌اند و ناترازی گاز، به‌ویژه در زمستان، چالشی آشکار است. در سال گذشته، کسری گاز به ۳۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسید؛ رقمی که زودتر از پیش‌بینی‌ها خود را نشان داد. اگر با همین روند پیش رویم، تا سال ۱۴۲۲، نیاز کشور به ۲۰۲,۰۰۰ مگاوات برق خواهد رسید، در حالی که ظرفیت نصب‌شده کنونی ما تنها ۹۴,۰۰۰ مگاوات است. حتی با بهینه‌سازی، برای جبران این کسری، به تولید ۱۲۰,۰۰۰ مگاوات برق جدید نیاز داریم که نیازمند سرمایه‌گذاری عظیم ۸۳ میلیارد دلاری تا سال ۱۴۲۲ است.
اما در دل این چالش‌ها، فرصت‌هایی نهفته است. خوشبختانه، با تلاش‌های انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر و همراهی وزارت نیرو، تابلوی سبز بورس در سال ۱۴۰۲ راه‌اندازی شد. این تحول، نقطه عطفی در بازار انرژی پاک بود. پیش از این، دولت تنها خریدار برق تجدیدپذیر بود و تأخیر در پرداخت‌ها، سرمایه‌گذاران را دلسرد می‌کرد. اما امروز، با ایجاد تابلوی سبز، انگیزه‌ها برای سرمایه‌گذاری در این حوزه جان تازه‌ای گرفته است. از سال ۱۴۰۲ تاکنون، ۷۹۷ میلیون کیلووات‌ساعت برق در این تابلو معامله شده و قیمت هر کیلووات‌ساعت در خردادماه به بیش از ۷,۰۰۰ تومان رسیده است؛ رقمی که در مقایسه با میانگین ۶.۵ سنت دلاری سال گذشته، نویدبخش سودآوری این حوزه است.
صنعت، با مصرف ۳۶ درصد از برق کشور، و به‌ویژه صنایع انرژی‌بر که ۲۵ درصد این میزان را به خود اختصاص داده‌اند، بازار هدفی بی‌نظیر برای انرژی‌های تجدیدپذیر است. دولت نیز با هدف‌گذاری تولید ۳۰,۰۰۰ مگاوات برق خورشیدی و ۱۳,۰۰۰ مگاوات برق حرارتی، و با حمایت صندوق توسعه ملی که ۵ میلیارد دلار برای این منظور تخصیص داده، عزمی جدی برای تحول در این حوزه نشان داده است. این حمایت‌ها، همراه با قوانین و دستورالعمل‌های مصوب مجلس و وزارت نیرو، بستری استوار برای سرمایه‌گذاری فراهم کرده است.
ما در انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، به همه سرمایه‌گذارانی که به این عرصه وارد می‌شوند، اطمینان می‌دهیم که آینده‌ای روشن در انتظارشان است. بیایید با هم، با تکیه بر این فرصت‌ها و با حمایت‌های موجود، گامی استوار در مسیر رفع ناترازی انرژی و ساخت ایرانی پایدار و شکوفا برداریم.
آقای دولابی‌نژاد، معاون برنامه‌ریزی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی ایران (ساتبا) نیز در این مراسم طی سخنرانی گفت: حضار محترم، همراهان گرامی، امروز، در این گردهمایی ارزشمند، مفتخریم که شاهد رونمایی از فرصت بی‌نظیری در حوزه انرژی‌های پاک هستیم. صندوق پروژه راهبرد انرژی فردا، که به همت گروه مالی فارابی شکل گرفته است.
یکی از ظرفیت‌های عظیم و بکر کشورمان که تاکنون به‌قدر شایسته مورد بهره‌برداری قرار نگرفته، پتانسیل بی‌کران انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه انرژی خورشیدی، است. این صندوق، فرصتی طلایی است تا با بسیج منابع و هم‌افزایی توانمندی‌ها، شاهد گامی بلند در راستای بهره‌مندی از این ظرفیت عظیم باشیم.
ما در سازمان ساتبا، با تمام توان در کنار شما خواهیم بود تا این حرکت ارزشمند به ثمر نشیند. برای همه دست‌اندرکاران این پروژه، آرزوی موفقیت دارم و امیدوارم این ابتکار، سرآغازی برای تحولات بزرگ در مسیر توسعه پایدار ایران عزیز باشد.
آقای احمد خلج، مدیر تأمین مالی سبدگردان فارابی نیز در این مراسم طی سخنرانی گفت: حضار گرامی، همراهان ارجمند، امروز، در این نشست ارزشمند، گرد هم آمده‌ایم تا از فرصت بی‌نظیری در مسیر توسعه پایدار ایران عزیز سخن بگوییم. صندوق پروژه راهبرد انرژی فردا، ابتکاری از گروه مالی فارابی که گامی بلند در راستای رفع ناترازی انرژی کشور برمی‌دارد.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، تا پایان برنامه ششم توسعه، رشد تقاضای برق به حدود ۶ درصد رسیده و در اوج مصرف، با کسری ۱۸ تا ۲۰ هزار مگاواتی مواجه بوده‌ایم. ظرفیت نصب‌شده کنونی کشور ۹۵,۰۰۰ مگاوات است، اما در بهترین حالت، تنها ۶۰,۰۰۰ مگاوات تأمین می‌شود. این ناترازی ۲۰,۰۰۰ مگاواتی، چالشی است که همگان بر آن واقف‌اند.
چرا به سراغ نیروگاه‌های خورشیدی رفته‌ایم؟ پاسخ در چند مزیت بنیادین نهفته است. نخست، پیشرفت‌های فنی در سال‌های اخیر، هزینه تجهیزات خورشیدی را به شکل چشمگیری کاهش داده است. دوم، سیاست‌های حمایتی دولت، صرفه اقتصادی این پروژه‌ها را تقویت کرده است. برخلاف نیروگاه‌های گازی یا سیکل ترکیبی که به سوخت فسیلی وابسته‌اند، نیروگاه‌های خورشیدی از این وابستگی رها هستند و این، امتیازی بی‌بدیل برای انرژی پاک به شمار می‌رود.
هدف این صندوق، احداث سه نیروگاه خورشیدی ۲۰ مگاواتی، در مجموع ۶۰ مگاوات، در شهرهای خاش، گوهر کوه، و میرجاوه در منطقه شمالی سیستان و بلوچستان است. این پروژه، نه‌تنها گامی در جهت کاهش ناترازی برق کشور است، بلکه بازدهی مطلوبی برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به ارمغان می‌آورد. گروه مالی فارابی، با پیشینه‌ای درخشان در احداث نیروگاه‌های گازی و خورشیدی، از جمله ۶۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی فعال در یزد و کرمان از سال ۹۶ و اخیراً یک نیروگاه ۱۰ مگاواتی در گرگان، توانمندی فنی و دانش لازم برای اجرای این پروژه را به اثبات رسانده است.
اجازه دهید نگاهی به ویژگی‌های این سه نیروگاه بیندازیم:
– **نیروگاه گوهر کوه**: واقع در جاده زاهدان-خاش، با ظرفیت ۲۰ مگاوات و تولید سالانه ۴۱ میلیون کیلووات‌ساعت برق. این نیروگاه در زمینی ۳۰ هکتاری با اجاره بلندمدت ۲۰ ساله از منابع طبیعی احداث می‌شود و فاصله‌اش تا پست برق کمتر از ۵ کیلومتر است؛ امتیازی کلیدی برای کاهش هزینه‌های اتصال به شبکه سراسری. این نیروگاه، برنده مناقصه‌ای با قرارداد ۶ ساله فروش برق به نرخ ۶.۹ سنت است و پس از آن، می‌تواند برق خود را در تابلوی سبز بورس انرژی با نرخ بازار عرضه کند.
– **نیروگاه میرجاوه**: با ظرفیت ۲۰ مگاوات، در زمینی ۳۰ هکتاری با اجاره ۲۰ ساله، و فاصله ۵ کیلومتری از پست برق. این نیروگاه از ابتدای فعالیت، برق خود را در تابلوی سبز بورس انرژی عرضه خواهد کرد.
– **نیروگاه خاش**: با ظرفیت ۲۰ مگاوات و تولید سالانه ۴۲ میلیون کیلووات‌ساعت، در زمینی ۳۰ هکتاری با اجاره بلندمدت و فاصله تنها ۱.۵ کیلومتری از پست برق. این نیروگاه نیز از ابتدا در تابلوی سبز بورس انرژی فعال خواهد بود.
از نظر زمان‌بندی، نیروگاه خاش پیشرفت‌های چشمگیری داشته و پیش‌بینی می‌شود تا آبان یا آذر ۱۴۰۴ وارد مدار شود. نیروگاه‌های گوهر کوه و میرجاوه نیز، پس از پذیره‌نویسی صندوق و تزریق منابع، در بهار ۱۴۰۵ به بهره‌برداری خواهند رسید.
در حوزه مالی، سرمایه‌گذاری ثابت موردنیاز برای این پروژه ۱,۸۵۰ میلیارد تومان است. بر اساس برآوردهای مالی، نرخ بازده داخلی (IRR) پروژه در حالت محتمل حدود ۵۴ درصد، با دوره بازگشت سرمایه ۲.۸ سال است. در حالت خوش‌بینانه، با نرخ فروش ۶.۹ سنت برای ۶ سال نخست، IRR به ۶۰ درصد و دوره بازگشت به ۲.۵ سال می‌رسد. حتی در حالت بدبینانه، با نرخ فروش ۵ سنت، IRR حدود ۴۹ درصد و دوره بازگشت ۳ سال خواهد بود. این اعداد، نویدبخش سودآوری و پایداری پروژه است.
برای تأمین مالی، صندوق با سرمایه اولیه ۱,۰۰۰ میلیارد تومان آغاز به کار می‌کند که ۳۰۰ میلیارد تومان آن توسط مؤسسین تأمین شده و ۷۰۰ میلیارد تومان از طریق پذیره‌نویسی عمومی در بازار سرمایه جذب خواهد شد. در مرحله بعد، افزایش سرمایه‌ای به مبلغ ۷۸۰ میلیارد تومان برنامه‌ریزی شده است که بخشی از آن با مشارکت مؤسسین و مابقی از طریق بازار سرمایه و مکانیزم حق تقدم تأمین می‌شود.
در پایان، تأکید می‌کنم که رسالت اصلی بازار سرمایه، تقویت بازار اولیه و حمایت از بخش واقعی اقتصاد است. این صندوق، گامی نخست در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر است و امیدواریم سرآغازی برای پروژه‌های بزرگ‌تر باشد. از توجه شما سپاسگزارم و در نشست پرسش و پاسخ، آماده پاسخگویی به سؤالات شما هستم.
آقای پیمان تسنیمی، عضو هیئت‌مدیره شرکت همیار راهبر انرژی نیز در این مراسم طی سخنرانی گفت: حضار گرامی، همراهان ارجمند، امروز، در این گردهمایی ارزشمند، مفتخریم که از دستاوردها و گام‌های استوار شرکت همیار راهبر انرژی در مسیر توسعه انرژی پاک سخن بگوییم؛ شرکتی که با تعهد به پایداری، در عرصه احداث و بهره‌برداری از نیروگاه‌های خورشیدی پیشگام بوده است.
نخستین گام ما در این مسیر، بهره‌برداری از نیروگاه ۱۰ مگاواتی خورشیدی در استان یزد در سال ۱۳۹۶ بود؛ پروژه‌ای که با موفقیت به ثمر نشست. سپس، در سال ۱۳۹۷، افتخار داشتیم که نخستین و تنها نیروگاه خورشیدی استان سیستان و بلوچستان را در زاهدان به مدار آوریم. این نیروگاه‌ها، با عملکردی درخشان، نشان‌دهنده ظرفیت بالای این حوزه در کشورمان هستند.
اکنون، خرسندیم که اعلام کنیم هفته آینده، نیروگاه ۱۰ مگاواتی دیگری در منطقه گرمابه سیاه، در ۶۰ کیلومتری زاهدان، به بهره‌برداری خواهد رسید. افزون بر این، پروژه‌ای دیگر در منطقه تفتان، موسوم به گوهر کوه، با دریافت مجوزهای لازم و موقعیت جغرافیایی ممتاز، آماده اجرا است.
علاوه بر فعالیت در حوزه خورشیدی، شرکت ما در تولید برق از مولدهای گازی مقیاس کوچک نیز دستاوردهای چشمگیری داشته است. از سال ۱۳۹۵، نیروگاه‌هایی با ظرفیت ۸ و ۱۰ مگاوات در این حوزه به بهره‌برداری رسیده‌اند که مجموعاً ۱۸ مگاوات به ظرفیت تولید ما افزوده‌اند.
چرا سیستان و بلوچستان را برگزیده‌ایم؟ این انتخاب، ریشه در مزیت‌های بی‌نظیر این خطه دارد. نخست، تابش خورشیدی استثنایی این منطقه، که تا ۱۰ درصد بیش از نیروگاه زاهدان بازدهی دارد، گواهی بر ظرفیت بالای آن برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی است. دوم، دمای مناسب هوا، که بهره‌وری این نیروگاه‌ها را تضمین می‌کند. سوم، معافیت‌های مالیاتی و حمایت‌های ارزشمند استانی، که بستری مساعد برای اجرای پروژه‌ها فراهم آورده است.
ما در شرکت همیار راهبر انرژی، با افتخار و عزمی راسخ، در کنار شما ایستاده‌ایم تا با همکاری و هم‌افزایی، آینده‌ای روشن و پایدار برای ایران عزیز رقم بزنیم. از توجه شما سپاسگزارم.
در پایان این مراسم پنلی متشکل از آقایان احمد خلج مدیر تامین مالی سبد گردان فارابی، پیمان تسنیمی عضو هیئت مدیره شرکت همیار راهبر انرژی، وحید حسن پور مدیرعامل سبد گردان فارابی و خانم زهره اولیاء سرپرست دفتر بررسی های اقتصادی و تامین منابع مالی ساتبا تشکیل شد و به سوالات حضار و خبرنگاران پاسخ داده شد.
