به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن –هیبنا- فرآیند ۲ ساله اخذ مجوز برای انتشار ۱۰۰۰ میلیارد تومان اوراق رهنی در قالب بازار رهن ثانویه سرانجام به پایان رسید و فردا صبح بانک مسکن به اتکای این مجوز فاز دوم «تبدیل پرونده های زنده تسهیلات خرید مسکن به منابع نقد» را از طریق انتشار اوراق رهنی در بازار سرمایه عملیاتی می کند.
بازار رهن ثانویه و اوراق رهنی یک مدل تجربه شده موفق در کشورهای توسعه یافته برای تامین و تقویت منابع مورد نیاز بانک های پرداخت کننده تسهیلات خرید مسکن است. در قالب این بازار، بانک یا موسسات مالی فعال در حوزه تسهیلات مسکن، به پشتوانه تسهیلات پرداخت شده به خریداران خانه و همچنین خانه های در رهن بانک، اوراق بهادار تحت عنوان اوراق رهنی منتشر می کنند و با فروش آن در بازار سرمایه به «منابع نقد» دسترسی پیدا می کنند. تسهیلاتی که بانک مسکن به خریداران خانه طی سنوات گذشته پرداخت کرده است معمولاً در طول ۱۰ تا ۱۵ سال از طریق پرداخت اقساط ماهانه توسط تسهیلات گیرنده ها به بانک مسکن بازپرداخت می شود. با توجه به اینکه تسهیلات خرید مسکن از نوع تسهیلات بلندمدت است در نتیجه همواره بانک مسکن و بانک های مشابه در کشورهای دیگر با چالش کمبود منابع اعتباری و جریان نقدی منابع برای پرداخت تسهیلات جدید به متقاضیان مسکن روبرو هستند. این چالش به خصوص برای بانک مسکن که طی سال های اخیر در طرح های ملی تامین و ساخت مسکن ارزان، نقش محوری (اصلی) را ایفا کرده و همزمان، برای خانه دار شدن اقشار مختلف جامعه، تسهیلات خرید مسکن به اشکال مختلف (باسپرده و بدون سپرده) پرداخت کرده است، چند برابر بوده است.
اوراق رهنی، طول زمانی دسترسی بانک مسکن به منابع حاصل از بازگشت تسهیلات خرید (که در حالت طبیعی بعد از حداقل ۱۰ سال برمی گردد) را کوتاه می کند و توان تسهیلات دهی بانک را افزایش می دهد. در نتیجه قدرت بانک برای ایفای هر چه بهتر نقش توسعه ای-تخصصی در بازار مسکن و کنترل دامنه های نوسان و شوک های قیمتی در فازهای رکود و رونق، افزایش پیدا می کند.
بانک مسکن در ۱۳ تیر سال ۹۵ موفق شد با انتشار سری اول اوراق رهنی، بازار رهن ثانویه را در نظام تامین مالی مسکن ایران تاسیس کند. در آن زمان ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق رهنی منتشر و در کسری از ثانیه توسط سرمایه گذاران خریداری شد. اکنون فاز دوم انتشار اوراق با ظرفیت ۱۰۰۰ میلیارد تومان به اجرا در می آید.
سید محسن فاضلیان عضو هیات مدیره بانک مسکن و همچنین «طراح و هدایتگر بازار رهن ثانویه» درباره جزئیات برنامه انتشار ۱۰۰۰ میلیارد تومان اوراق رهنی که صبح فردا( دوشنبه ۲۳ تیرماه) انجام می شود به هیبنا اعلام کرد: دومین مرحله انتشار اوراق رهنی(MORTGAGE BACKED SECURITIES) از روز -دوشنبه ۲۳ تیرماه ۱۳۹۹ – به مبلغ ۱۰.۰۰۰ میلیارد ریال برگزار می شود. وی در تشریح ماهیت این اوراق افزود: مهندسی اوراق رهنی به این صورت است که وام های رهنی جاری بانک که زنده می باشند و دوره وصول آنها متغیر و به صورت متوسط از ۱۰ تا ۱۵ سال است، دارایی مبنای انتشار اوراق رهنی قرار می گیرد و این تسهیلات از طریق فروش این اوراق، تبدیل به «وجه نقد» می گردد که در فرایندمدیریت منابع و مصارف بانک، صرف تسهیلات جدیدخواهد شد. بنابراین زنجیره پیوسته ای از وام رهنی و تبدیل آن به اوراق رهنی به صورت تسلسل وار می تواند در کل بسته وام های زنده رهنی بانک های کشور در بخش املاک و مستغلات مد نظر باشد.
عضو هیات مدیره بانک مسکن با بیان اینکه شرکت تامین سرمایه بانک مسکن به عنوان شرکت تخصصی در حوزه املاک و مستغلات نقش برجسته ای در ساختار سازی این اوراق و عرضه هر چه موفق تر آن به عمل آورده است، تصریح کرد: فرایند اخذ مجوزهای مربوطه از بانک مرکزی و سازمان و سایر نهادهای ذیربط بیش از ۲ سال طول کشیده است که می تواند مبنایی محکم و قابل تداوم در انتشار اوراق رهنی در مراحل بعدی و با حجم بالاتر باشد.
به گزارش هیبنا، سایر بانک ها می توانند برای تبدیل تسهیلات پرداختی به منابع نقد، از ظرفیت حرفه ای بانک مسکن برای انتشار اوراق رهنی بهره ببرند تا بواسطه این کار جمعی، توان حمایت شبکه بانکی از بازار مسکن از بابت پرداخت تسهیلات به شکل تصاعدی افزایش پیدا کند.
طی سال های اخیر سهم بخش مسکن و ساختمان از تسهیلات بانکی از بالای ۲۰ درصد به زیر ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است که البته در این میان، بانک مسکن همواره مسولیت پرداخت نیمی از کل تسهیلات مسکن در شبکه بانکی را برعهده داشته است.
براساس این گزارش، مبلغ اسمی هر ورقه اوراق رهنی که فردا منتشر می شود یک میلیون تومان است و این اوراق با نرخ سود ۱۶ درصد عرضه می شود. مدت اوراق ۲۴ ماهه است و سود آن هر سه ماه یکبار از زمان تاریخ انتشار به دارندگان اوراق پرداخت خواهد شد.
تدابیر بانک مسکن به گونه ای انجام شده که اوراق توسط یک شرکت معتبر، بیمه شده است.
بانک مسکن، بانی اوراق است و متعهد پذیره نویسی نیز شرکت تامین سرمایه بانک مسکن است.
هیچ محدودیتی برای خرید اوراق وجود ندارد و حداکثر خرید هر شخص حقوقی و حقیقی نامحدود است.
خرید اوراق مستلزم وجود کد معاملاتی فعال در سیستم شرکت سپرده گذاری مرکزی است.
همچنین معاملات دست دوم این اوراق پس از اتمام پذیره نویسی در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس آغاز می شود.
