به گزارش برداشت روز، شهر بم در استان کرمان – یکی از بزرگترین استانهای کشور با مساحت ۱۸۶ هزار و ۴۲۲ کیلومتر مربع – واقع است. جمعیت بم هنگام زلزله ۱۳۸۲ حدود یکصد هزار نفر تخمین زده می شد.بنای تاریخی ارگ بم بر روی تپه ای از ماسه سنگی در کنار جاده ابریشم قرار گرفته است. مساحت ارگ بم ۶ کیلومتر مربع است؛ اطلاعات دقیقی از زمان ساخت ارگ بم در دسترس نیست ولی بر اساس متون تاریخی قدمت آن به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل می رسد. به رغم اینکه این بنا چندین بار در طی تاریخ به صورت موضعی تعمیرات جزئی شده است، ولی این نخستین بار بود که در اثر یک زمین لرزه به این صورت ویران شد. ارگ تاریخی بم تا حدود ۱۵۰ سال قبل مسکونی بوده است.
در زلزله بم ارگی با چنین قدمت ویران شد. شهر به طور کامل درهم ریخت، همه چیز به جز خاطره‌ها، به جز ارزش‌ها و به جز خوبی‌ها نابود شد.
با توجه به سالگرد زلزله هولناک که شهر بم جمعی از کارشناسان برای بررسی اقدامات پیشگیرانه و ایمنی برای مقابله با این پدیده طبیعی دور هم جمع شدند.
بنابراین گزارش فرهاد سمندری معطوف، کارشناس عالی شبکه و مخترع سامانه پیش نشانگر زلزله بر اساس الگوی ذهنی حیوانات و فناوری اطلاعات در این جلسه گفت: مفتخر به اختراع دستگاهی برای اطلاع زلزله پیش از وقوع شدم.این اختراع با هدف هشدار زلزله از حواس حیوانات استفاده می کند.
وی افزود: همانطور که خداوند متعال نظام هستی را طوری آفریده که همه موجودات حرف من آفریده شده و به هم کمک می کنند می توان از این قابلیت استفاده و برای جاهایی که نیاز است و دانش بشری به آن نرسیده از این مخلوقات الهی استفاده کرد.
این مخترع جوان تصریح کرد: امروزه از حیوانات برای طراحی زیردریایی ها یا هواپیماهایی که با بیش از ۳۰۰ هزار کیلومتر بر ساعت سرعت حرکت می کنند استفاده شده است؛ به عنوان مثال برای طراحی یک پهپاد با کاربرد نظامی از استخوان بندی و شکل یک خفاش الگوگیری شده است.جالب است بدانید که این پهپاد برخلاف پهادهای دیگر هیچ گونه صدایی تولید نمی‌کند و این قابلیت از حیوان خفاش به دست آمده است.
وی افزود: برخی از حیوانات از قابلیت‌های یکدیگر استفاده میکنند به عنوان مثال در بخش از آفریقا زبراها در کنار بوفالوها زندگی می کنند این زیست باعث می شود زمان حمله دشمن یا ببر به آنها، زبرا به علت هوشیاری بیشتر زودتر از موعد متوجه می شوند و با فرار آنها بوفالوها نیز از وجود دشمن مطلع و فرار می کنند.
سمندری عنوان کرد: سال ۶۹ قبل از زلزله رودبار، رفتار های غیر نرمال از حیوانات منزل همسرم دریافت میشود به طوری همه تصور می کنند کسی وارد محوطه شده است. در ابتدا مرغ و خروس ها و سپس دیگر احشام سر صدا کردند پس از این اتفاق عجیب در حد دو تا سه دقیقه بعد زلزله مهیب رودبار رخ می دهد. همین اتفاق موجب شد تا در ذهنم جرقه ای شکل گیرد تا از از الگوگیری رفتاری حیوانات بتوان کمی زودتر از موعد زلزله به وقوع آن پی برد.
وی افزود: در کشور ژاپن به علت وقوع زلزله های پی در پی استفاده از این نوع دستگاه و الگوی گیری حیوانات برای پیش بینی زلزله بسیار اهمیت دارد. به طوری که نه برابر بودجه نظامی ژاپن صرف تشخیص زلزله می شود و خوشبختانه موضوع تکرر زلزله در کشور ما وجود ندارد اما نباید از پیشگیری و اقدامات این چنینی غافل شد.
این مخترع جوان گفت: یکی از موجوداتی که می‌تواند به بشر کمک شایانی میکند مار است مار موجودی است که مانند سایر حیوانات و انسانها شنوایی ندارد اما زمانی که یک موسیقی و یا فرکانس پخش میشود خود را با آن مزون میکند.این بدین معناست که علیرغم نداشتن شنوایی، مار دارای حس لامسه بسیار قوی است.گویی خداوند متعال در مار سنسورهای قرار داده است که به انسان هشدار می دهد و علیرغم فواید که در ساخت داروها و صنایع پزشکی و درمانی دارد از این قابلیت مار می توان به خوبی استفاده کرد.
وی افزود: زلزله ۱۹۷۵ کشور چین یک روز قبل زلزله، مارها از لانه خود خارج شدند؛ تعداد مار ها به قدری زیاد بوده است که شهردار شهر از وجود آنها مطلع می شود؛ شهردار شهر، مردم رو مجبور می کند تا از شهر خارج شوند که یک خطر جدی در انتظار آنهاست بر همین اساس زلزله ای به بزرگی ۷ ریشتر در چین رخ می‌دهد.
سمندری تصریح کرد: در سال ۱۹۷۶ کشور چین به علت عدم اقدامات پیشگیرانه ۲۴۲ هزار نفر جان خود را از دست دادند اما برخی از مخالفین دستگاه پیش نشانگر زلزله می گویند چرا علیرغم وجود این قابلیت در سال ۱۹۷۶ زلزله پیش‌بینی نشد؟ با تحقیقاتی که بنده انجام دادم مشخص شد که این زلزله در تابستان رخ داده و علیرغم اینکه پیش نشانگر ها در سال ۱۹۷۵ در زمستان عملکرد خوبی داشتند و در تابستان نتوانستند الگوی رفتاری مار ها را تحلیل کنند.
وی افزود: زلزله بعدی در کشور ایتالیا رخ می‌دهد که توسط یک تکنسین پیش‌بینی میشود بر این اساس یک هفته پیش از وقوع زلزله تعدادی وزغ ها محل زندگی خود را ترک کردند.
این مخترع جوان عنوان کرد: در سال ۱۹۸۶ تا شکن علیرغم وجود پیش نشانگرهای زلزله تمام حیوانات بی قراری و مورچه ها خانه های خود را ترک کردند. رفتار این حیوانات حداقل به مردم اعلام کرد که احتمال وقوع زلزله وجود دارد و محل زندگی خود را ترک کنند اما متأسفانه جان بسیاری از مردم بی گناه در این زلزله گرفته شد.
وی افزود: در سال ۱۳۶۹ در کشور ما زلزله مهیبی رخ داد که ۵۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند که کانون آن در شهر رشت بوده است زلزله ساعت ۱۲ و نیم شب رخ داد در حالی که چند ساعت پیش از آن در روز، صیاد ها توانستند صید بسیار خوبی داشته باشند.این بدین معناست که ماهی ها از عمق دریا به سطح رسیدند و از وقوع زلزله مطلع شده بودند.
سمندری گفت: زلزله بعدی در شهر بم اتفاق می‌افتد که امروز در سالگرد آن قرار داریم و امیدواریم که دیگر چنین اتفاقات غم انگیز و خانمان سوزی رخ ندهد.در آن زمان به وضوح اعلام شده است که برخی مردم گزارش کردند آب چاه ها کم شده و صداهای عجیبی از آن خارج می شود.
وی افزود: از لحاظ علم ژئوفیزیک زمانی زلزله پیش بینی می شود که انسان بتواند سه عنصر بزرگی، شدت و مکان زلزله را مشخص کند اما با توجه به آن که نمیتوان این پارامترها را به طور دقیق مشخص کرد نمی شود از فواید پیش نشانگرهای زلزله چشم‌پوشی کرد. چهار قرن پیش از میلاد مسیح اقلیدس از تغییر سطح آب ها، زلزله را پیش بینی می کرد.
سمندری عنوان کرد: طبق یک جدول ۱۲ زلزله پرخطر در کشور ایران رخ داده است که بیشترین تلفات جانی متعلق به زلزله منجیل و زلزله بم بوده است ۱۹۶ هزار شهید در هشت سال جنگ تحمیلی جان خود را از دست دادند اما در دو زلزله و منجیل ۸۱ هزار نفر جان خود را از دست دادند.
وی افزود: این نشان می‌دهد که فاجعه زلزله بسیار سنگین است و برای شهر تهران می تواند مخاطرات بسیار جدی داشته باشد چرا که ۱۲ میلیون نفر در این شهر زندگی میکنند. طبق پیش‌بینی گروه کارشناسی از ژاپن و دکتر عکاشه پدر علم زلزله ایران تنها با وقوع زلزله در گسل ری شش درصد از کل جمعیت تهران دچار حادثه می شود این ۶ درصد حدود ۹۰۰ هزار نفر را شامل میشود این در حالی است که در زلزله هایتی به عنوان بزرگترین زلزله از لحاظ تلفات جانی، ۳۰۰ هزار نفر کشته شدند.
سمندری عنوان کرد: پیش نشانگرهای زلزله می تواند کمکی به علم ژئوفیزیک داشته باشد امروزه چندین روش برای پیش بینی زلزله توسط دانشمندان مورد استفاده قرار می گیرد همان طور که می دانید زلزله دو موج S و p دارد بر اساس فاصله کانون زلزله و سرعت حرکت این دو موج می توان از چند ساعت قبل از وقوع آن را اعلام کنند.
وی افزود: در این بین سیستم‌های رصد ماهواره ای وجود دارد که با هزینه های میلیارد دلاری این ماهواره ها به دور زمین چرخش میکنند و از تغییرات حاصل در پوسته زمین می توان تشخیص داد در کدام نقطه زمین زلزله رخ خواهد داد؛ اما چون نمی تواند به طور دقیق بزرگی و مکان زلزله را مشخص کند استفاده ملموسی برای بشر ندارد .
سمندری عنوان کرد: وقتی انسان گرسنه می شود بخشی از مغز آن فعال میشود یا هنگام بوییدن شی تغییراتی در عملکرد مغز مشاهده خواهد شد؛ علم پزشکی از این خاصیت استفاده کرده و با دادن الگو به کامپیوتر هنگامی که افراد معلول نمی توانند نیاز خود را مطرح کنند دستگاه از لحظه گرسنگی آنها مطلع شده و برای شان غذا تهیه می کند.
وی تصریح کرد: بر این اساس، از این ایده برای شناسایی الگوی ذهنی حیوانات در هنگام مواجهه با زلزله استفاده شده است و با اعمال آن به کامپیوتر می توان از وقوع زلزله و تلفات فاجعه آمیز آن جلوگیری کرد.زمانی که این داده های پیش نشانگر ها در سیستم ذخیره اطلاعات ثبت شوند می توان بزرگی زلزله نیز تشخیص داد.
سمندری عنوان کرد: این فعالیت ها به دو بخش آزمایشگاهی و کلی تقسیم می شود که در بخش آزمایشگاهی ابزارهای بر روی حیوانات نصب و الگوی رفتاری آنها به کامپیوتر اعمال خواهد شد اما در بخش کلی از تکنیک (لو پاور رنج)_LoRA به عنوان شبکه مبتنی بر آی تی استفاده می شود با این قابلیت می توان برای تمام حیوانات بدون آنکه آزاری برایشان باشد آی پی تعریف کرد..به عنوان مثال در شکم‌گاو سنسوری تعبیه میشود و با یک بار شارژ شدن ۱۰ سال کار میکند این سنسور ضمن پایش عملکرد حیوان، باعث جلوگیری از تب و بیماری حیوان می شود.بر این اساس اگر جمعیت آماری از حیوانات به عنوان مثال صد ماهی در یک زمان تغییر سطح داشته باشند می توان تشخیص داد که در آن نقطه رفتارهای غیر طبیعی از حیوانات ثبت و امکان وقوع زلزله محتمل است.
سمندری خاطرنشان کرد: از دیگر پیش نشانگرهای زلزله می توان به گاز رادون اشاره کرد که در یکی از زلزله های مهم جهان پیش از وقوع آن گاز رادون در محیط افزایش یافت. در کل با استفاده از ترکیبی از پیش نشانگر ها می توان از احتمال وقوع زلزله و درصد آن مطلع شد و با عملکرد به موقع از سوی ستاد مقابله با بحران تلفات ناشی از آن را به حداقل رساند.
