به گزارش برداشت روز، پیدا کردن ضامن برای وام بانکی، برای خیلی از ما تبدیل به یک کابوس شده. کارمندی که حاضر باشد کسر از حقوقش را امضا کند، یا کسبهای که جواز کسبش را گرو بگذارد، این روزها کمیابتر از همیشه است. حتی اگر هم پیدا شود، روابط خانوادگی و دوستانه بعد از یک درخواست ضمانت، دیگر مثل قبل نمیشود.
خبر خوب این است که راههای دیگری هم هست. وام با سفته و وام با چک صیادی دو گزینهای هستند که این روزها توجه زیادی را به خود جلب کردهاند. اما قبل از اینکه سراغ هر کدام بروید، باید بدانید هر کدام چه شرایطی دارند، چه ریسکهایی را باید بپذیرید و اصلاً کدام برای وضعیت شما مناسبتر است.
در این راهنما، قرار نیست حرفهای کلی بزنیم. قرار است دقیقاً بگوییم چه مدارکی لازم دارید، چه کسانی شانس بیشتری برای تأیید دارند و چطور میتوانید احتمال رد شدن درخواستتان را کاهش دهید.
وام با سفته چیست؟
سفته یک سند تعهد مالی است. وقتی شما سفته امضا میکنید، در واقع دارید تعهد میدهید که مبلغ مشخصی را در تاریخ معینی پرداخت کنید. این تعهد قدرت قانونی دارد و اگر به آن عمل نکنید، طلبکار میتواند از طریق اجرای ثبت یا دادگاه اقدام کند.
در وام با سفته، به جای اینکه یک نفر بیاید پشت برگه وام را امضا کند و ضامن شما شود، خودتان یک یا چند برگ سفته به مبلغ کل بدهی (یا بیشتر) امضا میکنید و تحویل بانک یا مؤسسه میدهید. اگر اقساط را سر موقع پرداخت کنید، سفتهها پس داده میشوند. اگر نه، مشکلات حقوقی در انتظارتان خواهد بود.
نکته مهم این است که سفته الکترونیکی هم وجود دارد. نئوبانکها و برخی اپلیکیشنهای مالی از سفته الکترونیکی استفاده میکنند که دیگر نیازی به خرید فیزیکی سفته از بانک نیست و همه چیز در اپلیکیشن انجام میشود.
شرایط لازم برای دریافت وام با سفته
هر جایی که وام با سفته بدهد، شرایط خاص خودش را دارد. اما یک سری معیارهای مشترک وجود دارد که تقریباً همه جا رعایت میشود:
- رتبه اعتباری قابل قبول: اولین چیزی که چک میشود، سابقه مالی شماست. اگر چک برگشتی رفع سوءاثر نشده، بدهی معوق بانکی یا قسط عقبافتاده دارید، احتمال تأیید شدنتان خیلی پایین میآید. رتبه اعتباری A و B معمولاً بدون مشکل تأیید میشوند. رتبه C به بالا کار را سخت میکند.
- سن و تابعیت: باید بالای ۱۸ سال و تبعه ایران باشید. بعضی بانکها حداقل سن را ۲۰ یا ۲۱ سال در نظر میگیرند.
- داشتن حساب فعال: در نئوبانکها، معمولاً باید چند ماه حساب فعال داشته باشید و گردش مالی منظم نشان دهید. مثلاً بلوبانک بر اساس میانگین موجودی سه ماه گذشته تصمیم میگیرد چقدر وام بدهد.
- نداشتن محکومیت مالی فعال: اگر در سامانههای قضایی محکومیت مالی اجرا نشده داشته باشید، درخواستتان رد میشود.
مدارک موردنیاز
برای وامهای آنلاین با سفته الکترونیکی، مدارک معمولاً ساده است:
- کارت ملی هوشمند (برای احراز هویت)
- شماره موبایل به نام خودتان
- حساب بانکی فعال در همان پلتفرم
- عکس سلفی برای تأیید هویت (در برخی اپها)
برای وامهای حضوری یا مبالغ بالاتر:
- اصل شناسنامه و کارت ملی
- سفته فیزیکی به مبلغ وام (که باید از بانک بخرید)
- گواهی اشتغال به کار یا فیش حقوقی (در بعضی موارد)
- قبض خدماتی به نام خودتان
مزایا و معایب وام با سفته
مزایا:
| مزیت | توضیح |
|---|---|
| بدون نیاز به ضامن | دیگر لازم نیست از کسی خواهش کنید |
| سرعت بالا | در نئوبانکها گاهی زیر یک ساعت تأیید میشود |
| فرایند آنلاین | نیازی به حضور فیزیکی در شعبه نیست |
| مبلغ معقول | برای نیازهای فوری و متوسط مناسب است |
معایب:
| عیب | توضیح |
|---|---|
| سقف محدود | معمولاً بین ۵ تا ۵۰ میلیون تومان |
| ریسک حقوقی بالا | عدم پرداخت میتواند منجر به توقیف اموال شود |
| نرخ سود بالاتر | نسبت به وامهای با ضامن، سود بیشتری میپردازید |
| وابسته به رتبه اعتباری | اگر سابقه مالی ضعیفی دارید، شانستان کم است |
چه افرادی میتوانند وام با سفته دریافت کنند؟
صادقانه بگویم: همه نمیتوانند.
این نوع وام بیشتر مناسب کسانی است که:
- سابقه مالی تمیزی دارند: چک برگشتی ندارند، قسط معوق ندارند، بدهی بانکی نپرداخته ندارند.
- درآمد ثابت دارند: حقوقبگیر هستند یا گردش حساب منظم نشان میدهند. بانک باید مطمئن شود که توان بازپرداخت دارید.
- به مبالغ متوسط نیاز دارند: اگر ۲۰۰ میلیون تومان میخواهید، وام با سفته جواب نمیدهد. این وامها برای مبالغ ۵ تا ۵۰ میلیونی طراحی شدهاند.
- عجله دارند: اگر تا هفته آینده پول لازم دارید و وقت طی کردن بروکراسی بانکی را ندارید، این گزینه منطقی است.
اگر چک برگشتی دارید یا رتبه اعتباریتان پایین است، احتمالاً باید سراغ گزینه دوم بروید.

وام با چک صیادی چیست؟
وام با چک صیادی نوعی تسهیلات است که وثیقه اصلی آن یک یا چند چک صیادی ثبتشده در سامانه صیاد است. اعتبار این چکها به دلیل ثبت الکترونیکی و امکان استعلام فوری، بسیار بالاتر از سفته است و به همین دلیل بسیاری از مؤسسات و حتی بانکها ترجیح میدهند بهجای سفته، چک صیادی دریافت کنند.
چک صیادی چه ویژگیهایی دارد؟
چک صیادی همان چک جدیدی است که از سال ۱۳۹۹ جایگزین چک های قدیمی شد. این چکها بنفش رنگ هستند و یک تفاوت اساسی با چکهای قبلی دارند: باید در سامانه صیاد ثبت شوند.
وقتی چک صیادی صادر میکنید، اطلاعات آن (مبلغ، تاریخ، گیرنده) در سامانه بانک مرکزی ثبت میشود. این یعنی:
- امکان صدور چک بیمحل سختتر شده
- پیگیری حقوقی چک برگشتی راحتتر است
- بانکها و مؤسسات اعتماد بیشتری به این چکها دارند
به همین دلیل، خیلی از لندتکها و پلتفرمهای خرید اقساطی، چک صیادی را به عنوان ضمانت قبول میکنند.
شرایط دریافت وام با چک صیادی
- داشتن دسته چک صیادی معتبر: این شرط اول و مهمترین است. اگر دسته چک ندارید، باید اول از بانک درخواست کنید. صدور دسته چک هم شرایط خودش را دارد و معمولاً چند هفته طول میکشد.
- نداشتن چک برگشتی: اگر حتی یک برگ چک برگشتی رفع سوءاثر نشده داشته باشید، احتمالاً درخواستتان رد میشود. بعضی پلتفرمها نسبت به چک برگشتیهای قدیمی (بالای ۲ سال) انعطاف نشان میدهند، اما روی آن حساب نکنید.
- موجودی یا اعتبار در حساب: بانکی که چک از آن صادر میشود، باید گردش مالی مناسبی داشته باشد. اگر حسابتان خالی خالی باشد، ممکن است درخواست رد شود.
- سن بالای ۱۸ سال: و البته تابعیت ایرانی
مدارک موردنیاز
- کارت ملی و شناسنامه
- دسته چک صیادی (چکهای بنفش)
- تأیید ثبت چک در سامانه صیاد (بعضی پلتفرمها خودشان انجام میدهند)
- شماره موبایل به نام خودتان
- آدرس محل سکونت (برای ارسال پستی قرارداد در برخی موارد)
در پلتفرم هایی مثل لندو یا ازکی، فرایند تقریباً آنلاین است. چک را امضا میکنید، عکس میگیرید یا پست میکنید، و بعد از بررسی، اعتبار فعال میشود.
مزایا و معایب وام با چک صیادی
مزایا:
| مزیت | توضیح |
|---|---|
| سقف بالاتر | تا ۱۰۰ میلیون تومان یا بیشتر |
| بدون نیاز به ضامن شخص ثالث | خودتان چک میدهید |
| تنوع فروشگاهها | میتوانید از فروشگاههای مختلف خرید کنید |
| انعطاف در بازپرداخت | اقساط ۶ تا ۲۴ ماهه |
| عیب | توضیح |
|---|---|
| نیاز به دسته چک | اگر ندارید، باید اول تهیه کنید |
| ریسک بالای چک برگشتی | عدم پرداخت = محرومیت از خدمات بانکی |
| زمانبر بودن | معمولاً ۳ تا ۷ روز کاری طول میکشد |
| هزینههای پنهان | کارمزد عملیات + سود + هزینه ثبت |
برای چه کسانی مناسبتر است؟
وام با چک صیادی گزینه بهتری است برای کسانی که:
- دسته چک دارند: این شرط اول است. اگر ندارید، این مسیر طولانیتر میشود.
- به مبالغ بالاتر نیاز دارند: اگر ۵۰ یا ۱۰۰ میلیون تومان میخواهید، چک صیادی راه بهتری است.
- میخواهند کالا بخرند نه پول نقد: بیشتر پلتفرمها اعتبار خرید میدهند نه وام نقدی.
- رتبه اعتباری متوسط دارند: چون چک صیادی خودش یک تضمین قوی است، بعضی پلتفرمها نسبت به رتبه اعتباری سختگیری کمتری میکنند.
- وقت دارند: فرایند این نوع وام کندتر از وام با سفته الکترونیکی است.

تفاوت های مهم وام با سفته و وام با چک صیادی
بیایید این دو را کنار هم بگذاریم و صادقانه مقایسه کنیم:
| معیار مقایسه | وام با سفته | وام با چک صیادی |
|---|---|---|
| حداکثر مبلغ | ۵ تا ۵۰ میلیون | ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون |
| سرعت دریافت | آنی تا ۲۴ ساعت | ۳ تا ۷ روز کاری |
| نیاز به مراجعه حضوری | معمولاً خیر | گاهی برای ارسال چک |
| نوع خروجی | پول نقد یا اعتبار خرید | اکثراً اعتبار خرید |
| سختگیری اعتبارسنجی | بالا | متوسط |
| ریسک حقوقی | توقیف اموال | محرومیت بانکی + توقیف |
| مناسب برای | نیازهای فوری و کوچک | خریدهای بزرگ اقساطی |
کدام را انتخاب کنیم؟
- اگر پول نقد فوری میخواهید و مبلغ زیر ۳۰ میلیون است: سفته
- اگر میخواهید لوازم خانگی، گوشی یا خودرو بخرید: چک صیادی
- اگر دسته چک ندارید: سفته (یا اول دسته چک بگیرید)
- اگر رتبه اعتباریتان پایین است: چک صیادی شانس بیشتری دارد
مراحل دریافت وام با سفته
فرض میکنیم میخواهید از یک نئوبانک (مثل بلوبانک یا ویپاد) وام بگیرید. مراحل معمولاً اینطور است:
مرحله ۱: نصب اپلیکیشن و ثبت نام
اپلیکیشن را دانلود کنید و با شماره موبایل ثبتنام کنید. احراز هویت معمولاً با کارت ملی هوشمند و عکس سلفی انجام میشود.
مرحله ۲: فعالسازی حساب
یک حساب در همان پلتفرم باز کنید. بعضی بانکها میخواهند چند هفته صبر کنید تا حساب «عمر» پیدا کند.
مرحله ۳: درخواست وام
به بخش تسهیلات یا وام بروید. مبلغ و مدت بازپرداخت را انتخاب کنید. سیستم بر اساس اعتبارسنجی، سقف وام شما را نشان میدهد.
مرحله ۴: صدور سفته الکترونیکی
اگر درخواست تأیید شود، از شما خواسته میشود سفته الکترونیکی صادر کنید. این کار در همان اپ انجام میشود و هزینه ناچیزی دارد (چند هزار تومان).
مرحله ۵: واریز وجه
بعد از صدور سفته، مبلغ وام به حسابتان واریز میشود یا به صورت اعتبار خرید فعال میشود.
مرحله ۶: بازپرداخت اقساط
هر ماه قسط از حساب شما کسر میشود. مطمئن شوید موجودی کافی دارید.
مراحل دریافت وام با چک صیادی
فرض میکنیم میخواهید از یک لندتک (مثل لندو یا ازکی) اعتبار بگیرید:
مرحله ۱: ثبت نام در پلتفرم
وارد سایت یا اپلیکیشن شوید و ثبتنام کنید. احراز هویت انجام دهید.
مرحله ۲: انتخاب مبلغ و مدت
مشخص کنید چقدر اعتبار میخواهید و در چند قسط پرداخت کنید. سیستم سود و مبلغ قسط را نشان میدهد.
مرحله ۳: بررسی اعتبار سنجی
پلتفرم سابقه مالی شما را چک میکند. این مرحله ممکن است چند ساعت تا یک روز طول بکشد.
مرحله ۴: صدور و ارسال چک
اگر تأیید شوید، باید چک صیادی به مبلغ کل بدهی (یا مجموع اقساط) صادر کنید. چک را در سامانه صیاد ثبت کنید و سپس عکس چک را در اپ آپلود کنید یا چک را پست کنید به آدرس شرکت.
مرحله ۵: فعال سازی اعتبار
بعد از دریافت و تأیید چک، اعتبار شما فعال میشود و میتوانید از فروشگاههای طرف قرارداد خرید کنید.
مرحله ۶: پرداخت اقساط
هر ماه قسط را پرداخت کنید. اگر تأخیر داشته باشید، جریمه دیرکرد اعمال میشود. اگر نپردازید، چک شما برگشت میخورد و مشکلات بانکی شروع میشود.
سخن پایانی
دریافت وام با سفته یا چک صیادی تصمیمی است که باید بر اساس شرایط مالی، نوع نیاز و اعتبار بانکی شما انتخاب شود. اگر دستهچک فعال دارید و گردش حساب مناسبی دارید، وام با چک صیادی گزینه امنتر و معتبرتری است. اما اگر چنین امکانی ندارید، وام با سفته میتواند بهترین مسیر برای دریافت سرمایه سریع باشد.
در هر دو حالت، مهمترین نکته این است که تنها از مراکز معتبر و قانونی وام دریافت کنید و قبل از امضای قرارداد، تمام بندها را دقیق مطالعه کنید.