به گزارش برداشت روز، وقتی توسعه در میانه تحریم متوقف شد، وقتی پروژه‌ها در صف سرمایه‌گذار ماندند، وقتی شرکت‌های خارجی یکی‌یکی عقب نشستند، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) تنها نهاد ایرانی بود که بی‌هیاهو، بی‌ادعا و با تکیه بر توان بومی، وارد میدان شد. نهادی که در دل جنگ ساخته شد، در بستر صلح بالغ شد و امروز در خط مقدم تمدن‌سازی ایستاده است.
در این مصاحبه، سردار عبدالرضا عابد، فرمانده‌ای که نقشه توسعه کشور را در دستان مهندسی جهادی خود دارد، از رازها، چالش‌ها، پروژه‌ها و آینده‌ای سخن می‌گوید که قرارگاه خاتم برای ایران ترسیم کرده؛ گفت‌وگویی که فقط پاسخ به سؤالات نیست، بلکه نقشه راهی است برای آن‌ها که می‌خواهند ایران را بسازند، نه فقط تماشا کنند.
مقدمه‌ای برای یک روایت راهبردی
در شرایطی که چالش‌های اقتصادی، فشارهای تحریمی، و عقب‌نشینی شرکت‌های خارجی، بسیاری از پروژه‌های کلان توسعه‌ای را در ایران با توقف مواجه کرده است، تنها یک نهاد با رویکرد جهادی، توان فنی بومی، ساختار منسجم و اراده‌ای پولادین، به میدان آمده تا در قامت بازوی اجرایی نظام جمهوری اسلامی، راه‌حل‌ساز باشد: قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص).
سردار عبدالرضا عابد، فرمانده این نهاد عظیم، در گفت‌وگویی تفضیلی و بی‌پرده، از ابعاد گوناگون فعالیت‌های قرارگاه سخن گفت؛ از حضور مؤثر در قلب صنعت نفت و گاز تا آبادانی در دورافتاده‌ترین نقاط کشور، از تربیت نیروی متخصص تا طراحی پروژه‌های راهبردی در مرزهای بین‌المللی.
فعالیت در تمام جبهه‌های ملی؛ از نفت تا آی‌تی
سئوال: قرارگاه در چه عرصه‌هایی فعالیت دارد؟
پاسخ سردار عابد:
قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) امروز دیگر صرفاً یک پیمانکار نیست؛ بلکه یک نهاد ملی فراگیر است که در همه عرصه‌های عمرانی، صنعتی، زیربنایی، زیست‌محیطی، خدماتی و حتی فناوری اطلاعات در حال نقش‌آفرینی مؤثر است.
ما در حوزه‌هایی چون نفت، گاز و پتروشیمی، صنایع معدنی، نیروگاه‌های برق حرارتی و تجدیدپذیر، سدسازی، آبرسانی، مترو، بزرگراه، راه‌آهن، بنادر، اسکله‌سازی، ساخت بیمارستان، پروژه‌های ویژه شهری، و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، به‌عنوان بازیگر اصلی کشور ایفای نقش می‌کنیم.
سوتیتر: قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) در تمام شاخه‌های راهبردی کشور حضور مؤثر دارد؛ از استخراج انرژی تا امنیت داده‌ها
نقشی راهبردی در طرح ملی فشارافزایی گاز
سئوال: در طرح فشارافزایی گاز پارس جنوبی آیا قرارگاه نقش دارد؟
پاسخ سردار عابد:
پارس جنوبی یکی از حساس‌ترین مناطق استراتژیک انرژی کشور و جهان است. پروژه فشارافزایی این میدان، به‌منظور جبران افت فشار مخازن گازی، اهمیتی فوق‌العاده دارد. شرکت ملی نفت، اجرای این پروژه را به ۷ «هاب» اصلی تقسیم کرده که دو هاب آن را قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) عهده‌دار شده است.
این پروژه، اگر به موقع اجرا نشود، کشور با چالش ناترازی گاز مواجه خواهد شد. به همین دلیل قرارگاه با تمام ظرفیت‌های مهندسی، اجرایی، و تجهیزاتی خود پای کار آمده تا سهم تعیین‌شده خود را در سریع‌ترین زمان ممکن اجرا کند.
سوتیتر: در میدان مشترک گازی با قطر، حضور قرارگاه در فازهای کلیدی حیاتی است
۲۲ سال تجربه میدانی در پارس جنوبی؛ از آبگیر تا پالایشگاه
سئوال: آیا کار اجرایی قرارگاه در پارس جنوبی آغاز شده؟
پاسخ سردار عابد:
قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) از همان روزهای نخست توسعه میدان گازی پارس جنوبی در صحنه بوده است. اولین پروژه ما، ساخت آبگیر در سال ۱۳۷۸ بود. سپس در سال ۱۳۸۵، در یک مناقصه بین‌المللی ساخت فازهای ۱۵ و ۱۶ را آغاز کردیم.
ما همچنین در سال ۱۳۸۹ احداث پالایشگاه‌های فازهای ۱۳ و فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴ را شروع به احداث کردیم. به‌عبارت دیگر، نه‌فقط در اجرا، بلکه در طراحی مهندسی و شناخت دقیق مخازن گازی، قرارگاه از تجربه‌ای منحصربه‌فرد برخوردار است. این تجربه به ما اجازه داد پس از خروج توتال و CNPC چین از فاز ۱۱، ما مطالعات فنی و طراحی اولیه فشارافزایی را انجام دهیم.
تعامل با بخش خصوصی؛ مشارکت، نه رقابت
سئوال: رویکرد قرارگاه خاتم نسبت به بخش خصوصی چیست؟ آیا رقیب بخش خصوصی محسوب می‌شود؟
پاسخ سردار عابد:
قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) هرگز به‌عنوان رقیب بخش خصوصی وارد میدان نشده و نخواهد شد. بلکه بالعکس، فلسفه وجودی ما از ابتدا بر پایه تقویت ظرفیت‌های داخلی و توانمندسازی پیمانکاران خصوصی بنا شده است.
در دهه چهارم فعالیت خود، همچنان معتقدیم که هر جا بخش خصوصی توان و تمایل حضور داشته باشد، ما فضا را به او واگذار می‌کنیم. حضور قرارگاه تنها در پروژه‌هایی صورت می‌گیرد که به‌دلیل ریسک‌های بالا، شرایط محیطی سخت یا مقیاس بزرگ، شرکت‌های خصوصی مایل یا قادر به انجام آن نیستند.
سوتیتر: قرارگاه در خط مقدم پروژه‌هایی می‌ایستد که بخش خصوصی از آن عقب‌نشینی می‌کند
شبکه هزار شرکت همکار بخش خصوصی
در سال ۱۴۰۳، بیش از ۸۰۰۰ نهاد خصوصی شامل پیمانکاران، مشاوران، تأمین‌کنندگان و سازندگان تجهیزات، با قرارگاه قرارداد داشته‌اند که در مجموع، اشتغال بیش از ۱۵۰ هزار نفر نیروی متخصص را در بر گرفته است. این یعنی شبکه همکاران ما، استخوان‌بندی واقعی اقتصاد سازندگی کشور هستند.
لزوم حضور سپاه در عرصه سازندگی؛ اصل ۱۴۷ در میدان عمل
سئوال: آیا اساساً حضور سپاه در سازندگی کشور منطقی و قانونی است؟
پاسخ سردار عابد:
حضور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در عرصه سازندگی، ریشه‌ای قانونی و انقلابی دارد. مطابق اصل ۱۴۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، دولت موظف است در زمان صلح، از ظرفیت‌های نیروهای مسلح در جهت توسعه و آبادانی کشور بهره‌برداری کند.
در همین راستا، در سال ۱۳۶۸، با تدبیر رهبر معظم انقلاب (مدظله‌العالی)، قرارگاه خاتم تأسیس شد تا نیروی مهندسی سپاه، پس از جنگ تحمیلی، با امکانات تجهیزاتی و دانش انباشته، به کمک کشور بیاید.
سوتیتر: قرارگاه خاتم محصول قانون، تجربه جنگ و فرمان رهبری است
قرارگاه، بازوی اجرایی دولت است
در طول سه دهه گذشته، قرارگاه خاتم پروژه‌هایی را اجرا کرده که بسیاری از آن‌ها، در صورت عدم حضور این نهاد، سال‌ها معطل می‌ماند یا اساساً عملیاتی نمی‌شد. به تعبیر مقام معظم رهبری، قرارگاه خاتم بازوی توانمند اجرایی دولت است؛ بازویی که در بزنگاه‌های حیاتی، مسئولیت‌پذیرانه و جهادی عمل کرده است.
دستاوردهای بی‌نظیر در حوزه عمران و آبادانی؛ ایران‌سازی در عمل
سئوال: قرارگاه تاکنون چه پروژه‌هایی را با موفقیت اجرا کرده است؟
پاسخ سردار عابد:
کارنامه قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) فقط یک دفتر فنی یا جدول آماری نیست؛ بلکه فهرستی از افتخارات ملی است. ما در حوزه‌های نفت، گاز، حمل‌ونقل، بیمارستان‌سازی، سدسازی، فولاد، مس، بندرسازی، فیبر نوری و کشتی‌سازی، دستاوردهایی داریم که هر یک به‌تنهایی برای یک کشور افتخارآمیز است.
حوزه نفت و گاز و پتروشیمی
افزایش ظرفیت تولیدبنزین به میزان حدودا ۵۸ میلیون لیتر روزانه معادل بیش از ۵۰ % کل بنزین تولید شده کشور
با افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس و پس از تکمیل پالایشگاه مهر خلیج فارس
تولید گاز به میزان ۱۶۰ میلیون متر مکعب معادل ۱۸ % کل تولیدی گاز کشور
پالایشگاه‌های فاز ۱۳، فازهای ۱۵ و ۱۶ و فازهای ۲۲، ۲۳ و ۲۴ پارس جنوبی
تولید گازوئیل و سایرفرآوردهای نفتی به میزان حدود ۲۲ میلیون لیتر روزانه معادل ۲۳ % کل کشور
با افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس و پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس
احداث خطوط انتقال نفت و گاز به میزان ۷۵۰۰ کیلومتر معادل ۱۸ % کل خطوط انتقال گاز کشور
با افتتاح پروژه‌های خطوط ۵، ۶، ۷، ۱۰ و آبادان ری و …
حفاری چاه‌های نفت و گاز به تعداد ۳۰۸ حلقه با قابلیت افزایش برداشت ۵۰۰ هزار بشکه در روز
با تکمیل طرح‌های توسعه میادین مارون ۲ و ۵ ، مارون ۶، رشادت ، اهواز ۲ و ۳ و ۵ ، توسعه میدان‌های نفتی یادآوران و شادگان
حوزه راه و شهرسازی
توسعه شبکه آزاد راهی حدود ۱۰۷۵ کیلومتر معادل ۳۸ % آزادراه‌های کشور
با افتتاح آزاد راه غدیر ، حرم تا حرم ، اراک – خرم آباد و …
توسعه شبکه راه و بزرگراه حدود ۳۰۰۰ کیلومتر
در بیش از ۱۰ استان با پروژه‌های تهران آبعلی، بزرگراه اهرم برازجان، کمربندی چهاربانده ماهشهر، راه پاتاوه دهدشت و …
توسعه شبکه ریلی کشور به میزان ۴۸۰۰ کیلومتر معادل ۳۴ % خطوط راه‌آهن کشور
با افتتاح پروژه‌های گرگان اینچه برون، چابهار زاهدان، اهواز اندیمشک، خواف هرات، رشت آستارا و درود خرم آباد و …
توسعه شبکه مترویی کشور به میزان ۲۸۸ کیلومتر معادل ۳۴ % خطوط مترو کشور
با افتتاح پروژ های خط ۱، ۷ و ۱۰ تهران ، ۲، ۳ و ۴ مشهد ، ۲ شیراز و ۲ تبریز ، قم ، اصفهان ، اسلامشهر و …
افزایش ظرفیت تختخواب بیمارستانی به میزان ۱۰۰۰۰ تخت
با افتتاح / در دست ساخت بودن بیمارستان در ۱۰ استان کشور شامل بیمارستان شهدای تجریش، رازی تهران ، تدبیر تبریز، نیایش خرم‌آباد، هوشمند محمدرسول الله (ص) شیراز و …
حوزه نیرو
احداث ۵۸ سد به ظرفیت تقریبی ۲۲ میلیارد متر مکعب معادل ۳۹ % کل ذخایر سد کشور
با افتتاح پروژه‌های سد کرخه، سد گتوند، آب‌های مرزی، سد رودبار، سد سردشت و …
احداث ۷۰۰۰ کیلومتر خطوط انتقال آب در ۲۰ استان کشور
نظیر طرح غدیر، طرح گرمسیری ،آب استان‌های تهران، قم، کرمان، شیراز، کرمانشاه، همدان، تبریز و …
افزایش ظرفیت تولید برق کشور به میزان ۳۰۰۰ مگاوات
با بهره ندی از پروژه‌های سدگتوند، رودبار، نیروگاه سیکل ترکیبی سبلان و …
حوزه صنعت و معدن
افزایش ظرفیت تولید صنایع مس (کنسانتره با عیار ۲۶ % و کاتد با عیار ۹۹ %) به میزان ۴۵۳ هزار تن در سال معادل ۲۵ % از تولید کشور
افتتاح و بهره‌برداری از پروژه‌های کارخانجات کاتد و تغلیظ مس سونگون و تغلیظ مس درآلو
افزایش ظرفیت صنایع فولادی به میزان ۷٫۴ میلیون تن در سال معادل ۵% از تولید فولاد کشور
افتتاح و بهره‌برداری از پروژه‌های فولاد میانه، فولاد بافت و مجتمع فولاد بناب
افزایش استخراج فسفات به میزان ۳ میلیون تن و افزایش تولید کنسانتره فسفات به میزان ۷۰ هزار تن در سال
افتتاح و بهره‌برداری از معادن فسفات اسفوردی و …
افزایش ظرفیت تولید کانسنگ سرب و روی، به میزان ۱۲۰ هزار تن در سال معادل ۱۳ % از تولید سرب و روی
کشور
افتتاح و بهره برداری از معدن انگوران
افزایش ظرفیت تولید کانسنگ اورانیوم، به میزان ۶۰ هزار تن در سال معادل ۵۳ % از تولید اورانیوم کشور
حوزه دریایی
افزایش ظرفیت بندر و اسکله به میزان ۲۶۷ میلیون تن در سال
با افتتاح و بهره‌برداری از پروژه‌های بندر شهید بهشتی ، بندر شهید رجایی و …
لایروبی به میزان حدود ۹۰ میلیون مترمکعب معادل ۸۸ % از لایروبی‌های صورت پذیرفته کشور
طراحی و احداث ۸۲ پست انواع اسکله به میزان حدود ۲۰ کیلومتر
استحصال و بهسازی زمین به میزان ۹۸۱ هکتار
اجرای تخصصی آبگیرهای صنعتی به میزان ۹۰۷ هزار مترمکعب در ساعت
طراحی و احداث انواع موج‌شکن دایک سنگی و حفاظت ساحلی به میزان 128 کیلومتر
طراحی و ساخت ۴ فروند کشتی افرماکس با ظرفیت هر فروند ۱۱۳ هزار تن (تحویل دو کشتی به کشور ونزوئلا(
طراحی و ساخت ۴ فروند کشتی ( ۴۰۰۰ تنی رورو و ۳۵۰۰ تنی(
طراحی و ساخت لایروب ۱۰۰۰ متر مکعبی
حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
اجرای حدود ۴۰ هزار کیلومتر فیبر نوری در سراسر کشور
اجرای دیسپچینگ ملی گاز ایران
سیگنال‌رسانی صدا و سیما در ۲۰۵ ایستگاه
افزایش پهنای باند ۳ ترابیت به ۴۰ ترابیت
سوتیتر: از دل کویر تا قله تکنولوژی؛ قرارگاه خاتم سازنده ایران امروز و فرداست
۴۰۰ پروژه فعال؛ قرارگاه خاتم در قلب توسعه ایران
سئوال: در حال حاضر قرارگاه چه پروژه‌هایی را در دست اجرا دارد؟
پاسخ سردار عابد:
در حال حاضر قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) با راهبری مستقیم بیش از ۴۰۰ پروژه فعال در سراسر کشور، بزرگ‌ترین مجری راهبردی ایران محسوب می‌شود. این پروژه‌ها با همکاری نزدیک حدود ۸۰۰۰ پیمانکار، مشاور و سازنده داخلی اجرا می‌شوند و دامنه آن‌ها از عمق کویر تا سواحل جنوبی و از دل کوهستان‌های شمال تا مرزهای شرقی کشور گسترده است.
سوتیتر: قرارگاه، هم‌اکنون با ۱۰۰ هزار نیروی متخصص، در حال اجرای ۴۰۰ پروژه فعال در ایران است
پروژه‌های کلیدی در حال اجرا:
پالایشگاه بنزین‌سازی مهر خلیج فارس:با ظرفیت روزانه ۱۲ میلیون لیتر، در حال ساخت است و پس از افتتاح، نقش مهمی در رفع ناترازی سوخت کشور خواهد داشت.
راه‌آهن چابهار – زاهدان: شاه‌راه استراتژیک جنوب شرق، برای حمل بار و مسافر و اتصال به شبکه ریلی بین‌المللی تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد.
طرح عظیم آبرسانی به زاهدان از دشت تهلاب: با ظرفیت سالانه ۴۷ میلیون مترمکعب، آبی پایدار به شرق کشور خواهد رساند.
کارخانه مس کاتدی با ظرفیت ۲۰۰ هزار تن در آذربایجان شرقی:یک نقطه تحول‌آفرین برای ارزآوری و توسعه منطقه‌ای.
جاده ترانزیتی جلفا – آقبند: پلی راهبردی برای گسترش روابط اقتصادی با شمال‌غربی‌ترین همسایگان ایران.
پروژه‌های گسترده دریایی و بندری: شامل ساخت بنادر، اسکله، آبگیر، موج‌شکن و کشتی‌سازی در جنوب و شمال کشور.
پروژه‌های ICT و شبکه ملی اطلاعات: توسعه فیبر نوری، ارتقاء دیسپچینگ ملی گاز و افزایش ظرفیت پهنای باند تا ۴۰ ترابیت.
قرارگاه در میدان بین‌المللی؛ سازندگی فراتر از مرزها
سئوال: آیا قرارگاه خاتم در خارج از کشور نیز فعالیت دارد؟
پاسخ سردار عابد:
بله. ما در برخی کشورهای همسایه، دوست و هم‌راستا با جمهوری اسلامی، پروژه‌هایی را اجرا کرده یا در حال اجرا داریم. این فعالیت‌ها، نه تنها انتقال فناوری و تجربه ایرانی را به دنبال دارد، بلکه نقش مهمی در تحکیم دیپلماسی فنی – اقتصادی و ارزآوری برای کشور دارد.
سوتیتر: قرارگاه، علاوه بر سازندگی داخلی، سفیر فناوری ایرانی در عرصه بین‌المللی است
پاسخ مستند به یک شایعه پرتکرار؛ معافیت مالیاتی و بیمه‌ای؟ هرگز!
سئوال: برخی رسانه‌ها مدعی‌اند قرارگاه از مالیات و بیمه معاف است. حقیقت چیست؟
پاسخ سردار عابد:
این ادعا کاملاً نادرست و بی‌اساس است. قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) یکی از بزرگ‌ترین مؤدیان مالیاتی کشور است. ما نه تنها در موعد مقرر، مالیات کلیه پروژه‌ها را پرداخت می‌کنیم، بلکه در بسیاری از موارد، جزء اولین پرداخت‌کنندگان در میان پیمانکاران بزرگ ملی هستیم.
در خصوص بیمه نیز، مطابق با الزامات تمام قراردادهای عمرانی، کلیه تعهدات بیمه‌ای نسبت به نیروهای شاغل در پروژه‌ها انجام می‌شود و هیچ تفاوتی میان قرارگاه و دیگر نهادها وجود ندارد.
سوتیتر: قرارگاه خاتم، متعهد به قانون، شفاف در اقتصاد و پاسخ‌گو به ملت است
قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص): فراتر از سازندگی، یک مکتب تمدن‌ساز
سئوال: شاخص‌ترین ویژگی‌های قرارگاه خاتم در مقایسه با دیگر نهادهای اجرایی چیست؟
پاسخ سردار عابد:
قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) صرفاً یک مجموعه پیمانکاری یا اقتصادی نیست؛ ما یک نهاد انقلابی هستیم که رسالت‌مان خدمت خالصانه به مردم، سازندگی کشور و تربیت نسل آینده ایران است.
در تمام پروژه‌هایی که اجرا می‌کنیم، مهم‌ترین هدف ما بن‌بست‌شکنی، حل بحران، و توسعه پایدار است. ما وارد پروژه‌هایی می‌شویم که سال‌ها بر زمین مانده‌اند یا شرکت‌های خارجی و داخلی از آن‌ها عقب کشیده‌اند.
سوتیتر: قرارگاه خاتم، نیروی پیش‌برنده پروژه‌های به گل نشسته، با تفکر انقلابی و نگاه حل‌المسائلی
قرارگاه، دانشگاه دوم مهندسان جوان ایران
در کنار اجرای پروژه‌ها، ما خودمان را متعهد به کادرسازی، تربیت نیرو و توانمندسازی جوانان جویای کار می‌دانیم. هزاران دانش‌آموخته مهندسی در قرارگاه آموزش عملی می‌بینند، مهارت پیدا می‌کنند، و سپس وارد بازار کار حرفه‌ای کشور می‌شوند.
قرارگاه خاتم یک دانشگاه میدانی است؛ جایی که علم، تجربه و مدیریت انقلابی باهم آمیخته می‌شوند تا آینده کشور ساخته شود.
نیروی انسانی، قلب تپنده خاتم
ما اعتقاد داریم هیچ فناوری‌ای بدون نیروی انسانی متعهد، به‌تنهایی کارساز نیست. در قرارگاه، علاوه بر تخصص، به معنویت، تقویت روحیه جهادی، و معیشت خانواده‌ها اهمیت ویژه می‌دهیم.
سوتیتر: جوان‌گرایی، مهارت‌افزایی و معنویت‌محوری؛ مثلث طلایی نیروی انسانی در قرارگاه
قرارگاه، تبلور اقتصاد مقاومتی در میدان عمل
از پالایشگاه ستاره خلیج فارس تا ریل چابهار – زاهدان، از اعماق معادن تا بستر فیبر نوری، از سدسازی در مرزها تا تأسیسات ICT، قرارگاه خاتم اثبات کرده که وقتی اراده ملی، تخصص بومی و تفکر انقلابی در کنار هم قرار می‌گیرند، هیچ هدفی دور از دسترس نیست.
ما نه‌تنها پروژه می‌سازیم، بلکه امید، اقتدار و عزت ملی را می‌سازیم. همان‌طور که سردار عابد گفت: قرارگاه خاتم، نه دنبال سود اقتصادی است، نه به‌دنبال نمایش. ما به‌دنبال ساختن ایران قدرتمندیم.
