به گزارش برداشت روز، یکی از مهمترین بخشهای نگهداری خودرو، توجه به سلامت سیالات حیاتی آن است. در میان این سیالات، روغنها نقشی کلیدی در حفظ عملکرد موتور، گیربکس و سایر بخشهای متحرک خودرو دارند. بیتوجهی به وضعیت روغن، میتواند هزینههای سنگین تعمیرات را به همراه داشته باشد. در این مقاله، به صورت فنی و گام به گام بررسی میکنیم که چگونه انتخاب و نگهداری صحیح روغنها میتواند عمر مفید موتور و گیربکس خودروی شما را به شکل قابل توجهی افزایش دهد.
۱. چرا انتخاب روغن مناسب حیاتی است؟
روغن موتور وظیفه دارد تا اصطکاک میان قطعات متحرک را کاهش دهد، حرارت را منتقل کند، ذرات آلاینده را از سطح قطعات جمعآوری نماید و در عین حال، به آببندی فضای بین رینگ پیستون و سیلندر کمک کند. اگر روغن کیفیت یا حجم کافی نداشته باشد، فیلم روغنی محافظ بین قطعات از بین میرود و سایش فلز با فلز رخ میدهد؛ نتیجه آن، افزایش دمای موتور و آسیبهای جدی مکانیکی است.
نخستین گام در مراقبت از پیشرانه، انتخاب و خرید روغن موتور باکیفیت از برندهای معتبر است. روغنهای استاندارد با گرانروی (ویسکوزیته) و سطح کیفی مناسب، از استهلاک زودرس موتور جلوگیری کرده و کارایی سیستم روانکاری را حفظ میکنند.
۲. وظایف اصلی روغن موتور در سیستم احتراق
برای درک اهمیت روغن، باید بدانیم این سیال حیاتی چند مأموریت همزمان را انجام میدهد:
- روانکاری: کاهش اصطکاک بین یاتاقانها، میللنگ، پیستون و سایر قطعات متحرک.
- خنککاری: جذب گرمای تولید شده در محفظه احتراق و انتقال آن به کارتل.
- تمیزکاری: معلق نگه داشتن دوده و ذرات فلزی و انتقال آنها به فیلتر روغن.
- آببندی: پر کردن فضای بین رینگها و دیواره سیلندر جهت جلوگیری از نشت گازها.
هر خودرو، بسته به نوع موتور و شرایط کاری، به روغنی با گرانروی و سطح کیفی مشخص نیاز دارد. برای مثال، موتورهای قدیمیتر به روغن غلیظ تر مانند SAE 20W-50 نیاز دارند، در حالیکه موتورهای جدید با تلرانس کمتر و دمای بالاتر، عملکرد بهتری با روغنهای رقیقتر مثل SAE 10W-40 دارند.
در خودروهای داخلی مانند پراید، شناخت دقیق مشخصات فنی روغن اهمیت ویژهای دارد. مطالعه مقاله بهترین روغن موتور برای پراید در بلاگ ریاحی پارت میتواند شما را در انتخاب روغن مناسب بر اساس نسل موتور (کاربراتوری، انژکتوری یا یورو۴) راهنمایی کند.
۳. چرا سطح روغن کاهش مییابد؟
کاهش سطح روغن یکی از شایعترین مواردی است که رانندگان با آن مواجه میشوند. این پدیده میتواند دو منشأ اصلی داشته باشد:
- نشتی خارجی روغن: فرسودگی واشرها یا کاسهنمدها، شل بودن پیچ کارتل، یا خرابی فیلتر روغن از دلایل متداول نشت هستند.
- مصرف داخلی (روغنسوزی): در این حالت روغن از رینگ پیستون یا لاستیک ساق سوپاپ عبور کرده و در محفظه احتراق میسوزد.
روغنسوزی معمولاً با خروج دود مایل به آبی از اگزوز همراه است و میتواند به خرابی واشر سرسیلندر یا رینگهای پیستون مربوط باشد. اگرچه مقدار کمی مصرف روغن در تمام خودروها طبیعی است، اما افت سریع یا مکرر سطح روغن نیاز به بررسی تخصصی دارد.
۴. چراغ روغن؛ کوچک اما حیاتی
روشن شدن چراغ روغن یکی از مهمترین هشدارهایی است که نباید آن را نادیده گرفت. این چراغ نشاندهنده افت فشار روغن در مدار روانکاری است که میتواند ناشی از موارد زیر باشد:
- پایین بودن سطح روغن موتور
- گرفتگی فیلتر روغن
- خرابی پمپ روغن
- استفاده از روغن بیکیفیت یا غلیظتر از حد مجاز
- خرابی سنسور فشار روغن
اولین اقدام در مواجهه با این هشدار، توقف سریع خودرو در محل امن و بررسی سطح روغن است. در صورت پایین بودن، باید روغن مناسب اضافه شود. اگر با افزودن روغن مشکل برطرف نشد، از روشن کردن مجدد موتور خودداری کنید، زیرا این وضعیت میتواند به «یاتاقان زدن» یا قفل شدن موتور منجر شود.
در صورت بروز این وضعیت، مطالعه مقالهی علت روشن شدن چراغ روغن در بلاگ ریاحی پارت به شما کمک میکند تا دلایل این اتفاق و روشهای تشخیص آن را بهصورت علمی بررسی کنید.
۵. نقش روغن گیربکس در سلامت خودرو
در کنار روغن موتور، روغن گیربکس نیز نقش حیاتی در عملکرد سیستم انتقال قدرت دارد. این روغن وظیفه دارد اصطکاک بین دندهها و یاتاقانهای گیربکس را کاهش دهد، از سایش جلوگیری کند و حرارت تولیدشده در جعبهدنده را دفع نماید. در گیربکسهای دستی، روغن غلیظتری مورد استفاده قرار میگیرد، در حالیکه گیربکسهای اتوماتیک به روغنهای مخصوص با ترکیبات افزودنی ویژه نیاز دارند.
بیتوجهی به وضعیت روغن گیربکس میتواند باعث سخت جا رفتن دندهها، صدای سایش یا حتی خرابی کامل جعبهدنده شود.
تعویض منظم و خرید روغن گیربکس مناسب از فروشگاههای معتبر، یکی از مهمترین اقداماتی است که میتواند عمر سیستم انتقال قدرت خودروی شما را چند برابر افزایش دهد.
۶. بازههای استاندارد بررسی و تعویض روغن
طبق توصیههای فنی تولیدکنندگان خودرو، بهترین بازهها برای سرویسهای روغن بهصورت زیر است:
- روغن موتور: تعویض حدودا هر ۵۰۰۰ کیلومتر (یا هر ۶ ماه یکبار).
- فیلتر روغن: تعویض همزمان با هر بار تعویض روغن.
- بررسی سطح روغن: هر ۱۰۰۰ کیلومتر یا پیش از سفرهای طولانی.
توجه به این بازهها و استفاده از روغنهای توصیهشده توسط کارخانه سازنده، سادهترین و مؤثرترین روش برای جلوگیری از هزینههای سنگین تعمیر موتور و گیربکس است.
۷. جمعبندی: نگهداری روغن، سرمایهگذاری بر سلامت خودرو
روغن، حیاتیترین سیال در خودرو است. سلامت موتور و گیربکس به کیفیت، سطح و زمان تعویض آن وابسته است. نادیده گرفتن علائمی مانند کاهش سطح روغن یا روشن شدن چراغ هشدار، میتواند به آسیبهای جدی در پیشرانه منجر شود.
انتخاب محصولات اصل و باکیفیت از فروشگاههای معتبر، تضمینکنندهی طول عمر خودرو است. فروشگاه اینترنتی ریاحی پارت با ارائهی انواع روغن موتور، روغن گیربکس و سایر سیالات خودرویی از برندهای معتبر جهانی، همراه مطمئن شما در مسیر نگهداری فنی و اصولی خودروست.
